خرید خودرو از بورس کالا؛ داخلی و وارداتی

طی تقریباً سه سال گذشته، با ورود خودرو به بازار بورس، موضوعاتی همچون وکالتی کردن حساب‌ها برای شرکت در قرعه‌کشی، سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی و فروش خودرو در بورس کالا مطرح شده است. فروش خودرو در بورس کالا، ابداعی از سوی دولت و خودروسازان برای عرضه محصولات با قیمتی نزدیک‌تر به بازار است که هدف آن کنترل سفته‌بازی در بازار خودرو است. در این فرآیند، انواع خودروهای سواری و تجاری در بازار بورس عرضه شده و خریداران با شرکت در یک مزایده، قیمت نهایی خودرو را تعیین و خریداری می‌کنند.

مراحل خرید خودرو از بورس کالا

در حال حاضر، خرید خودرو از طریق بورس کالا به یک روش محبوب و کاملاً آنلاین تبدیل شده است. برای شرکت در این فرآیند و ثبت‌نام خودرو در بورس، لازم است چند گام اساسی را دنبال کنید که تمامی آن‌ها به صورت اینترنتی انجام می‌شوند و هیچ نیازی به مراجعه حضوری ندارند.

گام اول: ثبت‌نام در سامانه سجام

نخستین قدم برای ورود به بورس خودرو، تکمیل ثبت‌نام در سامانه سجام است. سجام، که مخفف سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان است، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار با هدف تسهیل امور سهام و اطلاعات بورسی راه‌اندازی شده است. پس از ثبت‌نام آنلاین در این سامانه، می‌توانید به اطلاعات دارایی‌ها، میزان و ارزش سهام خود دسترسی پیدا کنید.

گام دوم: انتخاب و ثبت‌نام در کارگزاری

پس از تکمیل مراحل سجام، نوبت به ثبت‌نام در یک کارگزاری معتبر می‌رسد. در کشور ما، تعداد زیادی کارگزاری بورس وجود دارد که با یک بررسی ساده می‌توانید بهترین گزینه را از نظر اعتبار، کیفیت خدمات و رابط کاربری انتخاب کنید. با ثبت‌نام در کارگزاری، کد آنلاین بورسی به شما اختصاص می‌یابد که شرط لازم برای هرگونه فعالیت در بازار بورس است.

گام سوم: وکالتی کردن حساب بانکی

یکی دیگر از مراحل مهم، وکالتی کردن حساب بانکی است. این کار را می‌توانید هم به صورت حضوری و هم غیرحضوری انجام دهید. حساب وکالتی به شما این امکان را می‌دهد که با واریز مبلغ لازم برای خرید خودرو، به کارگزاری اجازه دهید تا وجه مورد نظر را مستقیماً به حساب شرکت خودروسازی منتقل کند.

گام چهارم: دریافت کد معاملاتی بورس کالا

برای شرکت در معاملات و خرید خودرو از بورس کالا، باید علاوه بر کد بورسی، کد معاملاتی مختص بورس کالا را نیز دریافت کنید. این کد با کد معاملاتی سهام متفاوت است و صرفاً برای معاملات بورس کالا کاربرد دارد. برای دریافت آن، کافیست به وب‌سایت https://arman.ebgo.ir/Login مراجعه کرده و روی گزینه “اخذ کد آنلاین در بورس کالا” کلیک کنید.

در صفحه‌ای که پیش رو دارید، ابتدا اطلاعات فردی خود را وارد می‌کنید. در این بخش، شماره تلفن همراه به نام خودتان را ثبت کرده و منتظر دریافت پیامک حاوی کد اعتبارسنجی از سوی سامانه می‌مانید.

دریافت کد معاملاتی بورس کالا

پس از دریافت کد تأیید از سامانه سجام، آن را در فیلد مربوطه وارد کنید. در این مرحله، تمامی اطلاعات شخصی شما به صورت خودکار از سامانه سجام فراخوانی و نمایش داده می‌شود. اگر این اطلاعات مورد تأیید شما بود، آن را تأیید کرده و به مرحله بعد می‌روید. در صفحه بعدی، اطلاعات تکمیلی شامل آدرس و جزئیات شغلی از شما خواسته می‌شود. در بخش زمینه فعالیت نیز حتماً گزینه خرید خودرو را انتخاب کنید.

مراحل ثبت‌نام در بورس کالا با وارد کردن اطلاعات و مدارک مورد نیاز ادامه پیدا می‌کند. در صفحات بعدی، باید مدارک لازم را بارگذاری کنید. این مدارک شامل تصویر نمونه امضای شما بر روی یک کاغذ سفید، و عکس از کارت ملی و شناسنامه است.

پس از بارگذاری و تأیید نهایی مدارک، پیامی مبنی بر اتمام فرآیند ثبت‌نام برای شما ارسال می‌شود. معمولاً ظرف یک تا دو روز کاری، نام کاربری و رمز عبور به شما پیامک خواهد شد.

گام پنجم: اضافه کردن حساب وکالتی

برای خرید خودرو از بورس، داشتن حساب وکالتی ضروری است، اما برای دریافت کد بورسی آنلاین نیازی به آن نیست. حساب وکالتی را می‌توانید به دو صورت حضوری یا آنلاین افتتاح کنید. پس از ایجاد حساب، باید مبلغ پایه را به آن واریز کنید تا کارگزاری بتواند در زمان خرید، آن را بلوکه کند. برای ثبت این حساب، به سامانه خرید آنلاین بورس مراجعه کرده و در بخش “اعلام شماره حساب وکالتی” آن را وارد کنید.

گام ششم: واریز مبلغ پایه

با دریافت نام کاربری و رمز عبور، یک قدم به خرید خودرو نزدیک‌تر می‌شوید. در این مرحله، باید مبلغ پایه اعلام شده توسط خودروساز را به حساب وکالتی خود واریز کنید. این مبلغ درصدی از قیمت کل خودرو است و واریز آن به شما اجازه شرکت در مرحله ثبت سفارش را می‌دهد.

گام هفتم: ثبت سفارش خرید

فرصت ثبت سفارش خرید خودرو معمولاً تا یک روز قبل یا حتی صبح روز عرضه ادامه دارد. زمان دقیق آغاز آن از طریق خودروسازان، کارگزاری‌ها و سایت رسمی بورس اطلاع‌رسانی می‌شود. پس از ثبت سفارش، مبلغی که در حساب وکالتی شماست بلوکه می‌شود تا فرآیند خرید آغاز شود.

گام هشتم: شرکت در رقابت خرید

در روز عرضه، با ورود به صفحه معاملات کارگزاری بورس کالا، قیمت پیشنهادی خود را برای خودرو مورد نظر وارد می‌کنید. این فرآیند شبیه به یک مزایده است و هر کسی که بالاترین قیمت را پیشنهاد دهد، شانس برنده شدن بیشتری دارد. در نهایت، اگر قیمت پیشنهادی شما به عنوان قیمت برنده انتخاب شود، خودرو به نام شما ثبت خواهد شد.

گام نهم: تکمیل مبلغ نهایی

پس از اینکه قیمت شما برنده شد و خودرو به نامتان ثبت شد، مرحله تکمیل وجه آغاز می‌شود. معمولاً سه روز کاری پس از بسته شدن معامله برای این کار فرصت دارید. در صورت تأخیر، ممکن است سه روز کاری دیگر با جریمه به شما فرصت داده شود. اگر پس از شش روز کاری همچنان مبلغ تکمیل نشود، معامله فسخ شده و پول بلوکه شده شما پس از کسر جریمه و کارمزد، آزاد خواهد شد.

گام دهم: تحویل خودرو و انتخاب نمایندگی

پس از تکمیل مراحل خرید، شرکت خودروساز نمایندگی‌های مجاز برای تحویل خودرو را اعلام می‌کند. در این مرحله، شما باید یکی از نمایندگی‌ها را انتخاب کنید و در زمان مقرر، با در دست داشتن مدارک لازم، خودروی خود را تحویل بگیرید.

مزایای خرید خودرو از بورس کالا

همانطور که خرید خودرو از بورس کالا مزایای بسیاری برای خریداران دارد، برای دولت و کل بازار نیز سودمند است. این روش نوین، مزیت‌های مهمی را به همراه می‌آورد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

حذف واسطه‌ها و شفاف‌سازی قیمت

یکی از بزرگ‌ترین مزایای خرید خودرو از بورس کالا، حذف کامل واسطه‌گری است. در این فرآیند، خودرو به صورت مستقیم از تولیدکننده به دست مصرف‌کننده می‌رسد و روش‌های قدیمی مانند قرعه‌کشی، فروش حق تقدم و نوبت‌دهی دیگر معنایی ندارند. این شفافیت قیمتی، به دلیل رقابت خریداران برای اعلام بالاترین قیمت پیشنهادی، به تدریج قیمت خودرو در بازار آزاد را نیز به قیمت واقعی آن نزدیک می‌کند. این سازوکار، نه‌تنها سود ناشی از تفاوت قیمت را از جیب واسطه‌ها خارج می‌کند، بلکه این سود را به شرکت‌های خودروساز برمی‌گرداند تا برای توسعه و افزایش تولید استفاده شود.

کنترل بهتر بازار و افزایش عرضه

با ورود خودرو به بورس، تقاضای کاذب از بین می‌رود، زیرا تنها افرادی در این فرآیند شرکت می‌کنند که واقعاً قصد خرید دارند. این مسئله به ثبات بازار کمک می‌کند. همچنین، عرضه خودروهای محبوب در بورس کالا، مانند یک شوک درمانی عمل کرده و بازار را از دلالان پاک می‌کند، که در نهایت به کاهش تدریجی قیمت‌ها منجر می‌شود.

تضمین تحویل به موقع خودرو

شرکت‌های خودروساز داخلی اغلب به دلیل تأخیر در تحویل خودرو مورد انتقاد قرار می‌گیرند. اما دولت برای خودروهای عرضه‌شده در بورس کالا، جریمه‌های سنگینی برای تأخیر در نظر گرفته است که این امر، خودروسازان را ملزم به تحویل به موقع می‌کند. علاوه بر این، حجم کمتر خودروهای عرضه شده در بورس نسبت به طرح‌های فروش یکپارچه نیز به کاهش تأخیر کمک می‌کند.

عدالت و دسترسی برابر

در بورس کالا، شانس و قرعه‌کشی هیچ نقشی در خرید خودرو ندارند. همه شرکت‌کنندگان از شانس برابری برای خرید برخوردارند. هرکس که بالاترین قیمت را پیشنهاد دهد، خودرو به او تعلق می‌گیرد. این سازوکار، عدالت بیشتری را برقرار کرده و به جای بخت‌آزمایی، رقابت واقعی را جایگزین می‌کند.

حساب وکالتی برای معامله در بورس کالا

برای شرکت در معاملات خودرو از طریق بورس کالا، داشتن حساب وکالتی ضروری است. این نوع حساب بانکی، مستقیماً به حساب معاملاتی کارگزاری شما متصل می‌شود. به عبارت ساده‌تر، شما به کارگزاری اجازه می‌دهید تا از طرف شما، در زمان خرید کالا از بورس کالا، اقدام به برداشت یا واریز وجه کند.

فرآیند وکالتی کردن حساب بسیار ساده است و نیازی به افتتاح حساب جدید نیست؛ شما می‌توانید همان حساب‌های بانکی قبلی خود را وکالتی کنید. پس از واریز وجه مورد نیاز، مبلغ توسط کارگزاری مسدود (بلوکه) می‌شود و در صورت موفقیت در معامله و برنده شدن، از حساب شما کسر و به حساب فروشنده واریز خواهد شد. امروزه، تمامی بانک‌ها امکان وکالتی کردن حساب را به صورت آنلاین فراهم کرده‌اند که فرآیند خرید خودرو از بورس را برای مشتریان آسان‌تر می‌سازد.

اخبار خرید خودرو از بورس کالا

عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا: موضع‌گیری‌های متضاد

(۲۲ شهریور ۱۴۰۴)

تایید عرضه وارداتی‌ها توسط شورای رقابت

سخنگوی شورای رقابت اعلام کرد که خودروهای وارداتی به دلیل خروج از حیطه اختیارات این شورا، تابع دستورالعمل‌های آن نیستند. بر این اساس، شورای رقابت در نحوه عرضه و قیمت‌گذاری آن‌ها دخالت نخواهد کرد و این فرآیندها طبق سایر قوانین اقتصادی کشور پیش خواهد رفت.

(۱۸ شهریور ۱۴۰۴)

مخالفت شورای رقابت با عرضه خودرو در بورس

در مقابل، سپهر دادجوی توکلی، سخنگوی شورای رقابت، عرضه خودرو در بورس کالا را غیرقانونی و خارج از چارچوب دستورالعمل ۵۴۳ دانست. او تاکید کرد که شورا با هر اقدامی که به اختلال در بازار یا گمراهی سهامداران منجر شود، به‌شدت مخالفت خواهد کرد.

(۱۸ شهریور ۱۴۰۴)

عرضه خودروهای وارداتی در راه است

رئیس سازمان بورس از نهایی شدن مراحل اداری عرضه خودروهای خارجی در بورس کالا خبر داد. او پیش‌بینی کرد که این فرآیند ظرف سه هفته آینده تکمیل خواهد شد. همچنین، اشاره کرد که سه مدل از محصولات ایران‌خودرو و ۵ تا ۶ مدل از خودروهای وارداتی، که برخی از آن‌ها متعلق به خودروسازان معتبر هستند، نیز پذیرش شده‌اند و تنها قیمت‌گذاری آن‌ها باقی مانده است.

(۱۷ شهریور ۱۴۰۴)

پذیرش محصولات جدید ایران‌خودرو در بورس

در جلسه‌ای که یک روز قبل در سازمان بورس برگزار شد، با پذیرش خودروهای ری‌را، سورن و رانا از شرکت ایران‌خودرو برای عرضه در بورس کالا موافقت شد.

موضع رئیس بورس کالا

صیدی، رئیس بورس کالا، همواره از عرضه خودروهای داخلی و وارداتی در بورس کالا حمایت کرده و این اقدام را به نفع بازار خودرو می‌داند. او خاطرنشان کرد که هرچند بورس کالا آماده پذیرش است، اما تصمیم نهایی در مورد عرضه به عهده تولیدکنندگان است و باید فرآیندهای قانونی آن طی شود.