سرمایه‌گذاری در بازار بورس برای عموم مردم، به ویژه افرادی که با پیچیدگی‌های این بازار آشنایی کافی ندارند، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در چنین شرایطی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان ابزاری کارآمد برای مشارکت در بازار سرمایه مطرح می‌شوند. این صندوق‌ها بر اساس روش معاملات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: صندوق‌های قابل معامله و صندوق‌های صدور و ابطال. در این نوشتار، بر روی صندوق‌های صدور و ابطال تمرکز خواهیم کرد و ویژگی‌های متمایز آن‌ها را بررسی خواهیم نمود.
صندوق‌های صدور و ابطال، ابزارهای سرمایه‌گذاری جمعی هستند که واحدهای آن‌ها به صورت مستقیم در بازار بورس معامله نمی‌شوند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران برای خرید یا فروش واحدهای این صندوق‌ها باید از طریق خود صندوق اقدام نمایند. این امر، در مقایسه با صندوق‌های قابل معامله، فرآیند سرمایه‌گذاری را کمی پیچیده‌تر می‌کند. با این حال، صندوق‌های صدور و ابطال مزایای خاص خود را دارند که آن‌ها را به انتخابی جذاب برای بسیاری از سرمایه‌گذاران تبدیل می‌کند.
در ادامه، به بررسی دقیق‌تر ویژگی‌ها و مزایای صندوق‌های صدور و ابطال خواهیم پرداخت.
صدور و ابطال چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری با قابلیت صدور و ابطال ابزاری مالی است که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد در هر زمان نسبت به خرید یا فروش سهم خود در صندوق اقدام کنند.
عملکرد صدور در این نوع صندوق‌ها به معنای خرید واحدهای جدید صندوق توسط سرمایه‌گذار است. در مقابل، ابطال فرآیندی است که طی آن سرمایه‌گذار نسبت به فروش واحدهای خود اقدام کرده و مبلغ مربوطه را دریافت می‌کند.
-
صدور (Issuance Mechanism)
در فرآیند انتشار واحدهای جدید، سرمایه‌گذاران این امکان را می‌یابند تا با پرداخت مبلغی معادل ارزش خالص دارایی‌های صندوق در لحظه درخواست، به سبد دارایی‌های آن بپیوندند. ارزش خالص دارایی‌ها که مستقیماً تحت تأثیر نوسانات دارایی‌های پایه صندوق قرار دارد، به عنوان مبنایی برای تعیین قیمت هر واحد جدید در نظر گرفته می‌شود. این سازوکار، با تأمین نقدینگی مستمر و امکان ورود و خروج آسان سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به ابزاری جذاب برای سرمایه‌گذاران بدل ساخته است. شایان ذکر است که عملیات انتشار و بازخرید واحدهای صندوق، مطابق با ضوابط زمانی مشخص و تعریف شده‌ای صورت می‌پذیرد. بدین ترتیب، سرمایه‌های جدید از طریق فرایند انتشار وارد صندوق شده و به مجموع دارایی‌های آن افزوده می‌گردد.
-
ابطال (Redemption Mechanism)
در فرایند ابطال، سرمایه‌گذاران با فروش واحدهای خود، امکان خروج از صندوق را می‌یابند. ارزش هر واحد هنگام ابطال، همچون زمان صدور، براساس ارزش خالص دارایی‌های صندوق (NAV) تعیین می‌شود که متأثر از نوسانات دارایی‌های پایه صندوق است. بدین ترتیب، با ابطال هر واحد، دارایی‌های صندوق کاهش یافته و مبلغ حاصل به سرمایه‌گذار بازگردانده می‌شود. مکانیزم‌های صدور و ابطال، با تسهیل ورود و خروج سرمایه‌گذاران، به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و افزایش نقدینگی صندوق کمک شایانی می‌نماید.
نحوه خرید و فروش صندوق‌های صدور و ابطالی
برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله eft، ثبت‌نام اولیه در سامانه سجام الزامی است. پس از آن، سرمایه‌گذاران محترم می‌توانند با مراجعه به پورتال الکترونیکی صندوق موردنظر، نسبت به تکمیل فرایند ثبت‌نام و خرید واحدهای سرمایه‌گذاری اقدام نمایند. جهت فروش واحدهای خریداری شده نیز، مشابه فرآیند خرید، درخواست ابطال از طریق پورتال صندوق مربوطه قابل ثبت است.
به منظور تسهیل فرایند سرمایه‌گذاری، برخی از کارگزاری‌ها نظیر کارگزاری آرمان تدبیر، پلتفرمی کمان را برای دسترسی آسان سرمایه‌گذاران به طیف گسترده‌ای از صندوق‌ها ارائه نموده‌اند. با استفاده از این پلتفرم، سرمایه‌گذاران قادر خواهند بود ضمن مشاهده اطلاعات جامع صندوق‌ها، نسبت به خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری و همچنین پیگیری عملکرد پرتفوی خود اقدام نمایند.
کارگزاری آرمان تدبیر تاکنون صندوق‌های متنوعی از جمله صندوق سهامی، درآمد ثابت و اهرمی را عرضه نموده است که سرمایه‌گذاران محترم با توجه به اهداف و تحمل ریسک خود می‌توانند نسبت به انتخاب و سرمایه‌گذاری در آن‌ها اقدام نمایند.
لیست صندوق های سرمایه گذاری صدور و ابطالی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله بر حسب نوع دارایی‌های تشکیل‌دهنده به دسته‌های گوناگونی تقسیم‌بندی می‌شوند. بر اساس آخرین آمار، در بازار سرمایه ایران، تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت صدور و ابطال به 267 مورد می‌رسد.
صندوق سرمایه گذاری مختلط
صندوق سرمایه‌گذاری مختلط را می‌توان پل ارتباطی میان دو دنیای متفاوت سرمایه‌گذاری دانست: دنیای پرنوسان سهام و دنیای پایدار اوراق با درآمد ثابت. این صندوق‌ها با ترکیب هوشمندانه‌ای از سهام شرکت‌های بورسی و اوراق با درآمد ثابت مانند سپرده‌های بانکی، به دنبال دستیابی به تعادل میان ریسک و بازدهی هستند.
نسبت تخصیص دارایی‌ها در صندوق‌های مختلط به گونه‌ای طراحی می‌شود که هم از پتانسیل رشد بازار سهام بهره‌مند شوند و هم از ثبات نسبی اوراق با درآمد ثابت بهره ببرند. معمولاً ۴۰ تا ۶۰ درصد از دارایی‌های این صندوق‌ها در سهام و مابقی در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. این ساختار متنوع، صندوق‌های مختلط را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذارانی تبدیل کرده است که به دنبال کسب بازدهی مناسب همراه با مدیریت ریسک هستند.
میزان ریسک پذیری یک صندوق مختلط به طور مستقیم به ترکیب دارایی‌های آن بستگی دارد. هرچه سهم سهام در پرتفوی صندوق بیشتر باشد، پتانسیل رشد آن بالاتر اما نوسانات آن نیز بیشتر خواهد بود. برعکس، اگر سهم اوراق با درآمد ثابت بیشتر باشد، ریسک کاهش می‌یابد اما بازدهی نیز محدودتر می‌شود.
در مجموع، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط ابزاری کارآمد برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و دستیابی به اهداف مالی بلندمدت محسوب می‌شوند. این صندوق‌ها با ارائه ترکیبی متعادل از رشد و پایداری، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با توجه به تحمل ریسک خود، بهترین تصمیم سرمایه‌گذاری را اتخاذ کنند.
صندوق سرمایه گذاری کالایی
صندوق‌های کالایی، ابزاری نوین برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ملموس به شمار می‌آیند. با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند سبد سرمایه‌گذاری خود را تنوع بخشیده و ریسک ناشی از نوسانات بازارهای مالی را کاهش دهند. این صندوق‌ها به جای خرید مستقیم کالا، در اوراق بهادار مبتنی بر کالا سرمایه‌گذاری می‌کنند. بدین ترتیب، سرمایه‌گذاران از مزایای سرمایه‌گذاری در کالا، بدون نیاز به تحمل هزینه‌های نگهداری و انبارداری، بهره‌مند می‌شوند.
صندوق سرمایه گذاری سهامی
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی مستلزم تحمل سطح بالایی از ریسک است. چراکه حداقل ۷۰ درصد از دارایی این صندوق‌ها در سهام و اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام سرمایه‌گذاری می‌شود. با این حال، این ریسک می‌تواند منجر به کسب بازدهی قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران شود.
صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت
صندوق‌های درآمد ثابت، پناهگاهی امن برای سرمایه‌ها در بازار نوسان‌پذیر بورس محسوب می‌شوند. این ابزار مالی با حفظ اصل سرمایه، بازدهی پایدارتری نسبت به سپرده‌های بانکی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. حداقل ۸۵ درصد از دارایی‌های این صندوق‌ها در اوراق بهادار با درآمد ثابت مانند اوراق قرضه و گواهی سپرده سرمایه‌گذاری می‌شود و تنها بخش کوچکی از آن به سهام و حق تقدم اختصاص می‌یابد. این ساختار محافظه‌کارانه، ریسک سرمایه‌گذاری را به حداقل رسانده و اطمینان خاطر بیشتری را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. صندوق سرمایه‌گذاری بانک ایران زمین نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با بهره‌گیری از این مدل سرمایه‌گذاری، فرصتی مطمئن برای حفظ و رشد سرمایه‌های شما ایجاد کرده است.
ساعت معامله صندوق‌های صدور و ابطالی به چه صورت است؟
یکی از مزایای برجسته صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور و ابطالی، امکان انجام معاملات در هر زمان و مکان است. برخلاف صندوق‌های قابل معامله در بورس که محدود به ساعات کاری بازار هستند، سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر ساعت از شبانه‌روز درخواست صدور یا ابطال واحدهای خود را ثبت نمایند.
لازم به ذکر است که زمان اجرایی شدن درخواست‌های صدور و ابطال، بسته به روش پرداخت، متفاوت خواهد بود. در صورتی که پرداخت به صورت الکترونیکی انجام شود، واحدهای سرمایه‌گذاری با نرخ خالص دارایی‌های صندوق (NAV) دو روز کاری بعد صادر می‌گردد. اما در صورت پرداخت از طریق فیش واریزی، این زمان به یک روز کاری کاهش می‌یابد.
همچنین، در خصوص درخواست‌های ابطال، نرخ خالص دارایی‌های صندوق یک روز کاری پس از ثبت درخواست محاسبه شده و واریز وجه به حساب سرمایه‌گذار بین سه تا هفت روز کاری به طول می‌انجامد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و رفع هرگونه ابهام، می‌توانید با شماره تماس 52128 – 021با واحد پشتیبانی مشتریان آرمان تدبیر ارتباط برقرار نمایید.
قیمت صدور و ابطال صندوق سرمایه گذاری چیست؟
ارزش هر واحد از یک صندوق سرمایه‌گذاری، بر اساس مفهومی به نام «ارزش خالص دارایی‌ها» یا NAV تعیین می‌شود. این مبلغ، نشان‌دهنده ارزش کل دارایی‌های صندوق تقسیم بر تعداد واحدهای آن است.
هنگامی که سرمایه‌گذاری اقدام به خرید (صدور) یا فروش (ابطال) واحدهای صندوق می‌کند، مبلغی را به عنوان قیمت پرداخت یا دریافت می‌نماید. این قیمت، معمولاً با NAV برابر نیست و تحت تأثیر عوامل دیگری نیز قرار دارد.
عوامل مؤثر بر قیمت صدور و ابطال:
- کارمزدها: برخی صندوق‌ها برای خرید یا فروش واحدها، کارمزدی را از سرمایه‌گذار دریافت می‌کنند. این کارمزدها به هزینه‌های مدیریت صندوق و انجام معاملات اختصاص می‌یابد.
- هزینه‌های معاملات: خرید و فروش دارایی‌های موجود در پرتفوی صندوق، مستلزم پرداخت هزینه‌های معاملاتی است که این هزینه‌ها نیز بر قیمت صدور و ابطال تأثیر می‌گذارد.
نحوه محاسبه قیمت صدور و ابطال:
- قیمت صدور: معمولاً قیمتی که سرمایه‌گذار برای خرید هر واحد صندوق پرداخت می‌کند، اندکی بالاتر از NAV است. این تفاوت قیمت، به منظور پوشش دادن کارمزدها و هزینه‌های مرتبط با صدور واحدهای جدید اعمال می‌شود.
- قیمت ابطال: در زمان فروش واحدهای صندوق، مبلغی که به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود، ممکن است برابر با NAV یا اندکی کمتر از آن باشد. این کاهش قیمت، ناشی از کسر هزینه‌های مربوط به فروش دارایی‌ها و پرداخت کارمزدها است.
صندوق قابل معامله (etf) با صندوق صدور و ابطال چه تفاوتی دارد؟
روش سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، با توجه به ماهیت و ساختار هر یک، تفاوت‌های قابل توجهی دارد. دو نوع اصلی این صندوق‌ها، صندوق‌های قابل معامله و صندوق‌های صدور و ابطال هستند.
صندوق‌های قابل معامله، همانند سهام، در بازار بورس معامله می‌شوند. لذا برای خرید و فروش واحدهای این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران باید از طریق کارگزاری اقدام نمایند. قیمت واحدهای این صندوق‌ها نیز تحت تأثیر عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود.
در مقابل، صندوق‌های صدور و ابطال، ساختاری مستقیم‌تر دارند. سرمایه‌گذاران در این نوع صندوق‌ها، می‌توانند به صورت مستقیم از طریق پنل کاربری خود، اقدام به خرید یا فروش واحدهای صندوق نمایند. قیمت هر واحد در این صندوق‌ها، بر اساس ارزش خالص دارایی‌های صندوق (NAV) محاسبه می‌شود و به صورت روزانه به روزرسانی می‌گردد.
به عبارت دیگر، تفاوت اصلی این دو نوع صندوق در روش خرید و فروش واحدها و همچنین نحوه تعیین قیمت آن‌ها است. در صندوق‌های قابل معامله، قیمت به صورت لحظه‌ای در بازار تعیین می‌شود، در حالی که در صندوق‌های صدور و ابطال، قیمت بر اساس ارزش ذاتی دارایی‌های صندوق محاسبه می‌شود.
ویژگی صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال
- محدودیت معاملات ثانویه: سرمایه‌گذاران در این نوع صندوق‌ها، واحدهای سرمایه‌گذاری را صرفاً از شرکت متولی خریداری می‌نمایند و امکان دادوستد این واحدها در بازار ثانویه میسر نمی‌باشد.
- تسویه حساب روزانه: فرآیند تسویه حساب مربوط به خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، در پایان هر روز معاملاتی و پس از محاسبه دقیق ارزش خالص دارایی‌های صندوق صورت می‌پذیرد.
مزایای صندوق مبتنی بر صدور و ابطال
صندوق‌های صدور و ابطال، ابزارهای سرمایه‌گذاری کارآمدی هستند که مزایای متعددی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورند. این صندوق‌ها به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، از جمله نقدشوندگی بالا، انعطاف‌پذیری در معاملات و دسترسی آسان، به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری تبدیل شده‌اند.
از جمله مهم‌ترین مزایای این صندوق‌ها می‌توان به قابلیت خرید و فروش آسان واحدهای سرمایه‌گذاری در هر زمان دلخواه اشاره کرد. این ویژگی، امکان ورود و خروج سریع از بازار سرمایه را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد. همچنین، تنوع بخشی به سبد سرمایه‌گذاری از طریق سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف مانند سهام، اوراق قرضه و کالاها، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داده و بازدهی بالقوه را افزایش می‌دهد.
یکی دیگر از مزایای قابل توجه صندوق‌های صدور و ابطال، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ نسبتا کم است. این امر، فرصت سرمایه‌گذاری را برای طیف گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران فراهم آورده و به رشد تدریجی سرمایه کمک می‌کند. علاوه بر این، شفافیت اطلاعات و ارائه گزارش‌های عملکرد منظم، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا با آگاهی کامل تصمیم‌گیری کنند.
در نهایت، امکان سرمایه‌گذاری خودکار و دوره‌ای، یکی دیگر از ویژگی‌های جذاب این صندوق‌ها است. این ویژگی، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با اتخاذ یک رویکرد منظم و بلندمدت، به اهداف مالی خود دست یابند.
در خلاصه، صندوق‌های صدور و ابطال به عنوان ابزارهایی کارآمد و منعطف، امکان سرمایه‌گذاری در طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها را با حداقل ریسک فراهم می‌آورند. این صندوق‌ها با ارائه مزایایی همچون نقدشوندگی بالا، تنوع بخشی و دسترسی آسان، به یکی از گزینه‌های محبوب سرمایه‌گذاران تبدیل شده‌اند.
معایب صندوق صدور و ابطال چیست؟
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت صدور و ابطال، علی‌رغم مزایای متعدد، از چالش‌هایی نیز برخوردارند. از جمله مهم‌ترین این چالش‌ها می‌توان به حساسیت بالای عملکرد این صندوق‌ها نسبت به نوسانات بازار و شرایط اقتصادی حاکم بر آن اشاره کرد. علاوه بر این، هزینه‌های عملیاتی و کارمزدهای معاملاتی، تأثیر قابل توجهی بر بازدهی نهایی سرمایه‌گذاران در بلندمدت خواهد داشت. همچنین، این نوع صندوق‌ها معمولاً هزینه‌های مدیریتی بالاتری نسبت به سایر صندوق‌های قابل معامله در بازار دارند. از دیگر محدودیت‌های این صندوق‌ها می‌توان به عدم امکان صدور و ابطال آنی واحدهای سرمایه‌گذاری اشاره کرد.
بهترین زمان برای صدور و ابطال صندوق
بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، آغاز دوره را زمان مناسبی برای سرمایه‌گذاری می‌دانند. با این حال، اعمال محدودیت‌هایی همچون جریمه برداشت زودهنگام در برخی از این صندوق‌ها، اهمیت انتخاب دقیق و بررسی شرایط هر صندوق را دوچندان می‌کند. در مقابل، صندوق‌های سرمایه‌گذاری شرکت مشاور هدف حافظ، با حذف کامل جریمه برداشت، امکان نقدشوندگی سریع و بدون محدودیت را برای سرمایه‌گذاران فراهم آورده است.
