تحلیلگران تکنیکال برای پیشبینی حرکات قیمت از ابزارهای گوناگونی استفاده میکنند که الگوهای هارمونیک از جمله روشهای پیشرفتهتر به شمار میروند. این الگوها با تکیه بر نسبتهای فیبوناچی و ساختارهای مشخص قیمتی، به معاملهگران در تشخیص نقاط حساس و کلیدی بازار برای ورود یا خروج یاری میرسانند. در میان این الگوها، الگوی گارتلی جایگاه ویژهای دارد. در این مقاله به شکلی جامع به معرفی الگوی گارتلی، روشهای شناسایی آن و استراتژیهای معاملاتی مرتبط با آن خواهیم پرداخت.
پولبک چیست؟
یکی از مفاهیم کلیدی در تحلیل تکنیکال، پولبک است که به آن عقبنشینی قیمت نیز میگویند. این ابزار در میان فعالان بازارهای مالی، به ویژه ارزهای دیجیتال، محبوبیت زیادی دارد. با شناخت و استفاده درست از پولبک، معاملهگران میتوانند پس از یک کاهش موقت در قیمت، در کوتاهترین زمان به اهداف معاملاتی خود برسند.
همانطور که پیشتر در مقالات تخصصی اشاره شد، پولبک بر اساس شکست یک روند شکل میگیرد. در حالت ساده، وقتی قیمت یک سطح مقاومتی یا حمایتی را میشکند، ممکن است برای آخرین بار به آن سطح بازگردد. این بازگشت موقت که در اصطلاح به آن «بوسه خداحافظی» میگویند، فرصتی طلایی برای ورود یا خروج از یک معامله فراهم میکند. در این لحظه، میتوان با اطمینان بیشتری تصمیم به خرید یا فروش گرفت.
تفاوت اصلاح، پولبک و شکست جعلی
یکی از دغدغههای اصلی فعالان بازار، تشخیص صحیح ماهیت نوسانات قیمت است. اینکه آیا حرکت فعلی صرفاً یک عقبنشینی موقت است یا نشانهای از تغییر روند؟ تمایز قائل شدن بین پولبک، اصلاح و شکست جعلی، به شما در تصمیمگیریهای هوشمندانهتر کمک میکند.
پولبک (Pullback): پولبک یک حرکت کوتاهمدت و سطحی در خلاف جهت روند اصلی است. این پدیده اغلب پس از عبور قیمت از یک سطح کلیدی (مانند مقاومت یا حمایت) اتفاق میافتد. به بیان ساده، قیمت برای تأیید شکستِ آن سطح، دوباره به آن بازمیگردد. پولبکها فرصتی برای ورود به معامله در جهت روند غالب فراهم میکنند.
اصلاح (Correction): اصلاح، بازگشتی عمیقتر و گستردهتر از پولبک است. در این حالت، قیمت بخش قابل توجهی از مسیر پیشین خود را بازمیگردد، اما همچنان روند کلی بازار تغییر نمیکند. اصلاحها ممکن است در تایمفریمهای بلندمدتتر رخ دهند و چند روز یا حتی چند هفته زمان ببرند.
شکست جعلی (Fakeout): شکست جعلی زمانی است که قیمت از یک سطح مهم عبور میکند، اما این شکست دوام نمیآورد و قیمت بهسرعت به موقعیت قبلی خود بازمیگردد. این اتفاق اغلب باعث میشود معاملهگرانی که عجولانه وارد شدهاند، در تله افتاده و متحمل ضرر شوند.
شناخت دقیق تفاوت این مفاهیم، به شما این امکان را میدهد که استراتژیهای معاملاتی خود را بهینهسازی کنید و با اطمینان بیشتری نقاط ورود و خروج را شناسایی کنید.

انواع پولبک در پرایس اکشن که باید بشناسید؟!
مهمترین نکته برای تریدرها در تحلیل تکنیکال، شناخت دقیق انواع پولبک در پرایس اکشن است. در ادامه به برخی از استراتژیهای رایج پولبک میپردازیم که میتواند به شما در تصمیمگیریهای معاملاتی کمک کند.
۱. پولبک به سطوح حمایت و مقاومت
یکی از سادهترین و پرکاربردترین استراتژیها، استفاده از پولبک به سطوح حمایت و مقاومت است. این استراتژی بهخصوص برای یافتن نقطه ورود مناسب به بازار بسیار مؤثر است. تشخیص صحیح خطوط مقاومت و حمایت و همچنین شناسایی نقطه شکست آنها، کلید موفقیت در استفاده از این ابزار است.
بهتر است به جای در نظر گرفتن یک خط دقیق، یک ناحیه حمایتی یا مقاومتی را مشخص کنید؛ چرا که ممکن است پولبک دقیقاً به همان قیمت شکسته شده بازنگردد و کمی بالاتر یا پایینتر از آن تغییر جهت دهد. با این روش، میتوانید با اطمینان بیشتری وارد معامله در بازارهایی مانند فارکس شوید.

۲. پولبک به خط روند
خط روند، ابزاری است که جهت کلی حرکت یک سهم را، با در نظر گرفتن تمام نوساناتش، نشان میدهد. اغلب برای ترسیم خط روند، از خطوط موازی استفاده میشود که شامل سه نقطه است. در این الگو، یک خط مقاومت با دو نقطه و یک خط حمایت با یک نقطه، بهصورت موازی با خط اول کشیده میشود.
این خطوط، یک خط چین میانی نیز دارند که به عنوان یک سطح حمایت و مقاومت عمل میکند. تا زمانی که نمودار بین این دو خط اصلی قرار دارد، گفته میشود که سهم در این روند در حال حرکت است. وقتی نمودار خط میانی را میشکند، میتوان آن را به عنوان شکست یک سطح حمایت-مقاومت در نظر گرفت و در صورت شکست قوی، انتظار یک پولبک را داشت.

۳. پولبک به سطوح فیبوناچی اصلاحی
پولبک به سطوح فیبوناچی از دیگر انواع پولبک در پرایس اکشن به شمار میرود. سطوح فیبوناچی بر اساس روانشناسی بازار و رفتار کلی سهامداران طراحی شدهاند. این سطوح بر مبنای “عدد طلایی” فیبوناچی ایجاد شده و نشاندهنده نقاطی هستند که احتمال خرید یا فروش در آنها بسیار بالاست.
از آنجا که پولبک نیز یک رفتار روانشناختی در بازار است، ترکیب آن با سطوح فیبوناچی بسیار قدرتمند عمل میکند. اعداد خاصی مانند ۳۸ و ۶۸ درصد در تحلیل تکنیکال اهمیت زیادی دارند، چرا که تریدرها بهطور ناخودآگاه نسبت به آنها واکنش نشان میدهند. به همین دلیل، انتظار میرود که سطوح فیبوناچی مانند سطوح مقاومت عمل کنند. هنگامی که یک سطح فیبوناچی شکسته میشود و قیمت به آن بازمیگردد، میتوان آن را به عنوان یک پولبک قوی در نظر گرفت، زیرا هر دو مفهوم بر اساس رفتار سهامداران شکل گرفتهاند.

۴. پولبک به میانگینهای متحرک
پولبک به میانگینهای متحرک شباهت زیادی به خطوط روند دارد، با این تفاوت که این خطوط، صاف و ثابت نیستند و همراه با نمودار حرکت میکنند. در بازار بورس ایران، میانگین متحرک ۲۰ روزه کارایی بالایی دارد.
زمانی که یک پولبک بر روی خطوط میانگین متحرک شکل میگیرد، اعتبار آن بسیار بالاست، زیرا این خطوط، جهت کلی حرکت سهم را نشان میدهند و اهمیت زیادی دارند. این نوع پولبک به تحلیلگران اطمینان بیشتری میدهد.

۵. پولبک با روش پلهای افقی
در تحلیل تکنیکال، گاهی اوقات نمودارها به صورت پلهای و افقی حرکت میکنند. این الگو به عنوان پولبک با روش پله افقی شناخته میشود. این روش، افزایش یا کاهش قیمت را در نمودارها نشان میدهد و یکی از انواع پولبک در پرایس اکشن است. در مواقعی که سایر روشهای پولبک کارایی لازم را ندارند، این روش میتواند به شما کمک کند تا نقاط ورود و خروج مناسب را پیدا کنید.
انواع پولبک از نظر رفتار و شدت حرکت قیمت
رفتار بازار همواره یکسان نیست؛ گاهی یک عقبنشینی آرام و حسابشده رخ میدهد و گاهی برگشتی ناگهانی که فعالان بازار را غافلگیر میکند. بررسی دقیق رفتار قیمت در این بازگشتها، تصویر واضحی از تمایل بازار به ما میدهد و مشخص میکند که آیا یک روند قرار است ادامه یابد یا به پایان خود نزدیک میشود. در این بخش، سه نوع اصلی پولبک را بر اساس سرعت و شدت حرکتشان بررسی خواهیم کرد.
پولبک آهسته
این نوع پولبک، با حرکت تدریجی و شیب ملایم در خلاف جهت روند اصلی شکل میگیرد. این اصلاحات معمولاً با کندلهای کوچک و پیدرپی رخ میدهند که نشانهای از کاهش قدرت طرف مقابل روند است. پولبکهای آهسته اغلب ساختاری شبیه به کانالهای قیمتی یا الگوی پرچم دارند. معاملهگران باتجربه، این وضعیت را فرصتی ایدهآل برای ورود مجدد به روند اصلی با ریسک پایین میدانند، زیرا عمق اصلاح به اندازهای نیست که کلیت روند را زیر سؤال ببرد.
پولبک شارپ
این نوع پولبک، ناگهانی و با انرژی زیادی همراه است. در عرض چند کندل، یک بازگشت شدید اتفاق میافتد و بلافاصله پس از آن، قیمت به مسیر اصلی خود ادامه میدهد. پولبکهای سریع اغلب در بازارهایی با نوسان بالا و در شرایطی که حجم معاملات افزایش چشمگیری دارد یا خبری مهم منتشر شده، مشاهده میشوند. در چنین شرایطی، تصمیمگیری برای ورود باید سریع، دقیق و مبتنی بر تجربه باشد، در غیر این صورت فرصت به سرعت از دست میرود.
پولبک پیچیده
این نوع پولبک، در روندهای نامنظم و بیثبات رخ میدهد و به شکل حرکات پیچیده و چند مرحلهای ظاهر میشود. در این حالت، قیمت بارها به سطوح حمایت و مقاومت واکنش نشان میدهد و پس از چندین نوسان کوچک، در نهایت روند اصلی از سر گرفته میشود. پولبکهای پیچیده معمولاً در بازارهای پرنوسانی اتفاق میافتند که فاقد یک جهتگیری خطی و واضح هستند.
درک این سه نوع پولبک بر اساس شدت و ماهیت حرکت قیمت، به شما کمک میکند تا ریسک معاملات خود را مدیریت کرده و زمان مناسبتری را برای ورود یا خروج از بازار انتخاب کنید. در ادامه، به بررسی استراتژیهای معاملاتی خواهیم پرداخت که به شما نشان میدهند چگونه این شناخت را به صورت عملی به کار بگیرید و تصمیمات بهتری بگیرید.
3 استراتژی با استفاده از پولبک در پرایس اکشن
در رویکرد پرایس اکشن، شناسایی سطوح کلیدی و استفاده از پولبکها برای ورود به بازار، دقت و اطمینان در معاملات را به شدت بالا میبرد. در ادامه به سه شیوه مهم و رایج در پرایس اکشن میپردازیم که بر پایه پولبکها شکل گرفتهاند. این استراتژیها نه تنها زمان مناسب برای ورود را مشخص میکنند، بلکه با کاهش ریسک، شانس موفقیت را نیز افزایش میدهند.
بازگشت به سطح شکست خورده (Breakout Pullback)
یکی از رایجترین شیوههای معاملاتی، استفاده از پولبک به سطح شکست خورده است. این حالت زمانی رخ میدهد که قیمت از یک سطح مهم مثل حمایت یا مقاومت عبور میکند، سپس به همان سطح باز میگردد تا شکست را تأیید کند. در این شرایط، معاملهگران میتوانند در جهت روند اصلی وارد معامله شوند. برای مثال، اگر قیمت یک مقاومت را بشکند و سپس به آن بازگردد (که اکنون به حمایت تبدیل شده)، فرصت مناسبی برای ورود به معامله خرید فراهم میشود.
بازگشت به خط روند یا کانال
پولبک به خط روند یا کانال، یکی دیگر از استراتژیهای مهم است. زمانی که قیمت در یک روند صعودی یا نزولی حرکت میکند، بازگشت به خطوط روند میتواند فرصتی برای ورود به بازار در جهت روند اصلی باشد. به عنوان مثال، در یک روند صعودی، اگر قیمت به خط روند بازگردد و دوباره به حرکت صعودی خود ادامه دهد، موقعیت مناسبی برای ورود به معامله خرید ایجاد میشود.
بازگشت به میانگین متحرک (Moving Average Pullback)
پولبک به میانگین متحرک نیز یک استراتژی محبوب است. در این شیوه، معاملهگران به بازگشت قیمت به میانگینهای متحرک مهمی مثل MA50 یا MA200 توجه میکنند. این پولبکها به عنوان تأییدی برای ادامه روند در نظر گرفته میشوند و سیگنالی برای ورود به معامله هستند. برای مثال، در یک روند صعودی قوی، اگر قیمت به سمت میانگین متحرک ۵۰ بازگردد، فرصت خوبی برای خرید است.
شناسایی پولبک با الگوریتم پیشرفته متاویو در بورس ایران
آموزشها و استراتژیهایی که تا کنون در مورد پولبکها ارائه شد، تنها بخش کوچکی از تحلیل تکنیکال هستند. در دنیای پرنوسان بورس ایران، شناسایی دقیق این فرصتها در لحظه، میتواند بسیار چالشبرانگیز باشد. اینجاست که ابزارهای هوشمند به کمک شما میآیند.
شناسایی خودکار پولبک با پلتفرم متاویو
شرکت آرمان تدبیر با طراحی پلتفرم پیشرفته متاویو، کار تحلیل را برای شما آسان کرده است. این پلتفرم هوشمند، به صورت خودکار تمامی نمادهای موجود در بازار بورس ایران را رصد میکند و در صورت مشاهده الگوهای پولبک و سیگنالهای معتبر خرید، آنها را شناسایی و به شما اطلاع میدهد. دیگر نیازی نیست ساعتها وقت خود را صرف بررسی نمودارها کنید؛ متاویو به جای شما این کار را انجام میدهد.
با استفاده از متاویو، میتوانید:
- فرصتهای پولبک را به سرعت پیدا کنید.
- ریسک معاملات خود را کاهش دهید.
- تصمیمات معاملاتی خود را با اطمینان بیشتری بگیرید.
اگر به دنبال ابزاری قدرتمند برای بهینهسازی معاملات خود هستید و میخواهید از فرصتهای طلایی بازار عقب نمانید، شما را به استفاده از پلتفرم متاویو دعوت میکنیم. با این ابزار هوشمند، یک گام از سایر فعالان بازار جلوتر باشید.
جمع بندی:
مجموعه مطالبی که در این مقاله ارائه شد، شما را با مفهوم کلیدی پولبک، انواع آن و استراتژیهای مهم برای استفاده از این الگو در معاملات آشنا کرد. در آرمان تدبیر، باور داریم که برای موفقیت در بازار، دانش نظری باید با ابزارهای عملی و بهروز ترکیب شود.
ابزاری قدرتمند برای معاملات حرفهای
در بازار پرشتاب و پیچیده بورس ایران، شناسایی دقیق فرصتهای معاملاتی مانند پولبکها، نیاز به دقت و سرعت بالایی دارد. به همین دلیل، ما در آرمان تدبیر پلتفرم هوشمند متاویو را طراحی کردهایم. متاویو به صورت خودکار تمامی نمادهای بازار را رصد میکند و با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته، سیگنالهای معتبر خرید و فرصتهای پولبک را شناسایی و به شما گزارش میدهد.
با کمک متاویو، میتوانید:
- فرصتهای معاملاتی را در لحظه کشف کنید.
- ریسک معاملات خود را به شکل چشمگیری کاهش دهید.
- تصمیماتی دقیقتر و مبتنی بر دادههای لحظهای بگیرید.
برای تجربه یک معاملهگری هوشمندانه و حرفهای، از شما دعوت میکنیم که از پلتفرم متاویو استفاده کنید و با اطمینان بیشتری در بازار سرمایه ایران گام بردارید.