الگوی گن (Gann) یکی از روش‌های قدیمی و مؤثر در تحلیل تکنیکال به شمار می‌رود که با وجود گذر زمان، همچنان جایگاه خود را در میان تحلیل‌گران حفظ کرده است. این الگو نخستین‌بار در سال ۱۹۳۵ توسط ویلیام دلبرت گن (William Delbert Gann)، معامله‌گر و نظریه‌پرداز مشهور آمریکایی، معرفی شد.
در این مطلب با دو ابزار مهم در ساختار تحلیل گن آشنا می‌شویم:
۱. ابزار بادبزن گن (Gann Fan)
۲. ابزار باکس گن (Gann Box)
بادبزن گن (Gann Fan)
الگوی بادبزن گن شامل ۹ خط با زوایای مختلف است که مهم‌ترین آن، خط مرکزی موسوم به «خط ۱/۱» محسوب می‌شود. سایر خطوط به‌صورت متقارن در بالا و پایین این خط قرار می‌گیرند؛ یعنی چهار خط در بالا و چهار خط در پایین. برای ترسیم این الگو کافی‌ست ابتدا خط ۱/۱ را مشخص کنید؛ سپس باقی خطوط به‌طور خودکار و متناسب با این خط در نرم‌افزار رسم می‌شوند.
در گام نخست برای رسم خط ۱/۱، باید ابتدا روند اصلی بازار را—چه صعودی و چه نزولی—شناسایی کنید. سپس از طریق منوی ابزار در سمت چپ چارت در سامانه معاملاتی کمان، گزینه «Gann Fan» را انتخاب کرده و دو نقطه سقف و کف قیمتی موردنظر را به هم متصل نمایید.چپ
انتخاب ابزار Gann Fan در چارت نسخه جدید سامانه کمان
در حالت ایده‌آل، خط ۱/۱ باید زاویه‌ای معادل ۴۵ درجه داشته باشد. در این شرایط، زاویه سایر خطوط بر اساس جدول زیر تنظیم می‌شود:
| نام | زاویه (درجه) |
|---|---|
| ۸/۱ | ۷.۵ |
| ۴/۱ | ۱۵ |
| ۳/۱ | ۱۸.۷۵ |
| ۲/۱ | ۲۶.۲۵ |
| ۱/۱ | ۴۵ |
| ۱/۲ | ۶۳.۷ |
| ۱/۳ | ۷۱.۲۵ |
| ۱/۴ | ۷۵ |
| ۱/۸ | ۸۲.۵ |
سوال مهم: اگر زاویه خط ۱/۱ برابر ۴۵ نباشد، زوایای خطوط دیگر چگونه محاسبه می‌شود؟
فرض کنید قیمت یک سهم در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۰۱ برابر با ۱۰۰۰ واحد باشد. پس از گذشت یک ماه، این سهم به اندازه ۱۰۰۰ واحد رشد کرده و به سطح ۲۰۰۰ می‌رسد. در چنین حالتی، برای استفاده از ابزار بادبزن گن، باید این دو نقطه را به یکدیگر متصل کنیم. به محض رسم خط ۱/۱، باقی خطوط به‌صورت خودکار و با توجه به این نقاط، در محل‌های مشخص‌شده در جدول زیر ترسیم می‌شوند:
| نام | نقطه آغاز (۱۳۹۹/۱۰/۰۱) | نقطه دوم (۱۳۹۹/۱۱/۰۱) |
|---|---|---|
| ۸/۱ | ۱۰۰۰ | ۱۱۲۵ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ ÷ ۸) |
| ۴/۱ | ۱۰۰۰ | ۱۲۵۰ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ ÷ ۴) |
| ۳/۱ | ۱۰۰۰ | ۱۳۳۳ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ ÷ ۳) |
| ۲/۱ | ۱۰۰۰ | ۱۵۰۰ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ ÷ ۲) |
| ۱/۱ | ۱۰۰۰ | ۲۰۰۰ = ۱۰۰۰ + ۱۰۰۰ |
| ۱/۲ | ۱۰۰۰ | ۳۰۰۰ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ × ۲) |
| ۱/۳ | ۱۰۰۰ | ۴۰۰۰ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ × ۳) |
| ۱/۴ | ۱۰۰۰ | ۵۰۰۰ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ × ۴) |
| ۱/۸ | ۱۰۰۰ | ۹۰۰۰ = ۱۰۰۰ + (۱۰۰۰ × ۸) |
کاربرد و استراتژی (Gann Fan)
کاربرد خطوط گن به‌عنوان حمایت و مقاومت
یکی از روش‌های رایج در به‌کارگیری الگوی بادبزن گن، استفاده از زوایای آن به‌عنوان خطوط حمایت و مقاومت است. زمانی که این الگو بر روی روندی صعودی یا نزولی ترسیم می‌شود، خطوطی که در پایین نمودار قیمت قرار می‌گیرند به‌عنوان سطوح حمایتی عمل می‌کنند و خطوط بالای قیمت، نقش مقاومت را دارند.
در میان این خطوط، سه زاویه ۱/۱، ۲/۱ و ۱/۲ از اهمیت بیشتری برخوردارند. شکست پیاپی این خطوط توسط قیمت، اغلب نشانه‌ای از تغییر جهت روند خواهد بود.
همان‌طور که می‌دانید، یکی از خصوصیات مهم خطوط حمایت و مقاومت، قابلیت تبدیل‌شدن آن‌ها به یکدیگر است. برای نمونه، اگر خط ۱/۱ در یک روند، نقش مقاومت ایفا کند و قیمت از آن عبور کند، این خط از آن پس به‌جای مقاومت، به‌عنوان حمایت عمل خواهد کرد.
در نمودار زیر، می‌توانید رفتار قیمت، نواحی حمایتی و مقاومتی و واکنش بازار به آن‌ها را مشاهده کنید:
بررسی قدرت روند با خطوط گن
یکی دیگر از قابلیت‌های کاربردی بادبزن گن، امکان تحلیل قدرت روند از طریق موقعیت قیمت نسبت به خطوط آن است. به‌عنوان مثال، اگر قیمت بالاتر از خط ۱/۲ قرار داشته باشد، نشان‌دهنده قدرت و شتاب بیشتر نسبت به زمانی‌ست که قیمت بر روی خط ۱/۱ در حال حرکت باشد.
این ویژگی در مورد سایر نسبت‌ها نیز صدق می‌کند. به‌طور کلی، بادبزن گن ابزاری مناسب برای سنجش میزان حرکت قیمت در واحد زمان محسوب می‌شود.
باکس گن (Gann box)
الگوی باکس گن ترکیبی از دو ابزار تحلیل مهم یعنی فیبوناچی زمانی و فیبوناچی بازگشتی (Retracement) است. این ابزار از چند خط افقی و عمودی تشکیل شده که در کنار هر یک از آن‌ها، اعدادی مشخص دیده می‌شود. این اعداد عبارت‌اند از: ۰.۲۵، ۰.۳۸۲، ۰.۵، ۰.۶۱۸، ۰.۷۵ و ۱.
برای ترسیم این الگو، در ابتدا باید جهت روند بازار را—چه صعودی و چه نزولی—مشخص کنید. سپس از طریق نوار ابزار سمت چپ چارت، گزینه «Gann Box» را انتخاب نمایید.
انتخاب ابزار Gann Box در چارت سامانه کمان
در صورت صعودی بودن روند، نقطه اول را روی کف (دره) قیمت قرار دهید و طوری نقطه دوم را انتخاب کنید که خط عمودی ۰.۲۵ دقیقاً بر سقف (قله) منطبق شود. اگر روند نزولی است، ابتدا نقطه شروع را روی سقف بگذارید و سپس نقطه دوم را به‌گونه‌ای تعیین کنید که خط عمودی ۰.۲۵ با کف قیمت هم‌راستا باشد.
کاربرد و استراتژی (Gann box)
کاربرد خطوط افقی در باکس گن به‌عنوان حمایت و مقاومت
یکی از روش‌های متداول در تحلیل با استفاده از مربع گن، بهره‌گیری از خطوط افقی به‌عنوان سطوح حمایت و مقاومت است. در روندهای صعودی، این خطوط که در پایین‌تر از مسیر قیمت قرار می‌گیرند نقش حمایتی ایفا می‌کنند و در صورت شکسته‌شدن، به مقاومت تبدیل می‌شوند. در روند نزولی، این وضعیت به‌صورت معکوس دیده می‌شود.
کاربرد خطوط عمودی در پیش‌بینی زمان تغییر روند
خطوط عمودی در ساختار باکس گن، بازه‌های زمانی کلیدی را مشخص می‌کنند که احتمال تغییر جهت روند قیمت در آن‌ها وجود دارد. همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، قیمت در نقاطی که با این خطوط هم‌زمان شده، معمولاً واکنش نشان داده و تغییر جهت داده است.
سوالات متداول
الگوی گن چیست؟
الگوی گن (Gann) یکی از روش‌های کلاسیک در تحلیل تکنیکال است که با وجود قدمت، همچنان به‌دلیل اثربخشی بالا در بین تحلیل‌گران بازار محبوبیت دارد. این تکنیک نخستین‌بار در سال ۱۹۳۵ توسط ویلیام دلبرت گن (William Delbert Gann)، معامله‌گر و نظریه‌پرداز برجسته آمریکایی، معرفی شد.
بادبزن گن (Gann Fan) چیست؟
بادبزن گن از ۹ خط زاویه‌دار تشکیل شده است که خط مرکزی آن با نام «خط ۱/۱» شناخته می‌شود و اهمیت ویژه‌ای دارد. چهار خط در بالا و چهار خط در پایین این محور مرکزی، به‌صورت متقارن قرار می‌گیرند. برای ترسیم این الگو کافی‌ست ابتدا خط ۱/۱ مشخص شود؛ سپس سایر خطوط به‌طور خودکار نسبت به آن محاسبه و رسم می‌شوند.
باکس گن (Gann Box) چیست؟
باکس گن ترکیبی است از فیبوناچی زمانی و فیبوناچی بازگشتی (Retracement) که ساختار آن شامل مجموعه‌ای از خطوط افقی و عمودی است.
کاربرد باکس گن چیست؟
خطوط افقی در این الگو می‌توانند به‌عنوان نواحی حمایت و مقاومت استفاده شوند و خطوط عمودی نیز بازه‌های زمانی مهمی را نشان می‌دهند که احتمال تغییر روند در آن‌ها وجود دارد.
جمع‌بندی نهایی از دیدگاه آرمان تدبیر
الگوی گن، با بیش از ۸۰ سال قدمت، همچنان یکی از ابزارهای دقیق و کاربردی در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود که به تحلیل‌گران امکان می‌دهد با تکیه بر هندسه بازار و زمان، روندهای قیمتی را با دقت بیشتری پیش‌بینی کنند. همان‌طور که در این مقاله بررسی شد، دو ابزار کلیدی این روش یعنی بادبزن گن (Gann Fan) و باکس گن (Gann Box)، قابلیت‌های متنوعی در تعیین سطوح حمایت و مقاومت، تشخیص بازگشت روند و سنجش قدرت حرکت قیمت دارند.
در پلتفرم‌های معاملاتی مدرن مانند کمان ، این ابزارها به‌صورت خودکار و دقیق قابل استفاده هستند و می‌توانند در کنار سایر ابزارهای تحلیلی، بینش دقیق‌تری از وضعیت بازار در اختیار معامله‌گران قرار دهند.
در نهایت، تیم تحلیل آرمان تدبیر توصیه می‌کند معامله‌گران برای استفاده مؤثر از الگوی گن، نه‌تنها به ساختارهای قیمتی بلکه به هماهنگی بین زمان و قیمت نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند. ترکیب این ابزارها با تحلیل پرایس‌اکشن و روندشناسی می‌تواند به بهبود تصمیمات معاملاتی و کاهش ریسک کمک شایانی کند.
