الگوی کندل چکش یکی از نشانههای بصری مهم در تحلیل تکنیکال است که معاملهگران برای تصمیمگیری درباره خرید و فروش سهام از آن بهره میبرند. اگرچه این الگو به تنهایی برای تعیین زمان دقیق ورود یا خروج از معاملات کافی نیست، اما در کنار سایر ابزارها، کمکی ارزشمند برای انتخاب لحظه مناسب برای معامله سهام به شمار میرود. تازهواردان به دنیای بورس و سرمایهگذاری ممکن است با مفهوم الگوی کندل چکش ناآشنا باشند. برای آشنایی عمیقتر با الگوهای تک کندلی، متخصصان ما شما را همراهی خواهند کرد.
الگوی چکش (Hammer) چیست؟
کندلها، همانطور که احتمالاً میدانید، از دو بخش بدنه و سایه تشکیل شدهاند. بدنه هر کندل، چه سبز (صعودی) باشد و چه قرمز (نزولی)، قیمت آغازین (Open) و قیمت پایانی (Close) آن بازه زمانی را نشان میدهد. در کندلهای سبز، قیمت آغازین پایینتر از قیمت پایانی است؛ در حالی که در کندلهای قرمز، این ترتیب معکوس میشود. سایهها نیز بالاترین و پایینترین قیمتهای معاملهشده در طول دوره زمانی هر کندل را به نمایش میگذارند.
اشکال متنوع کندلها، نتیجه نوسانات قیمت در بازههای زمانی مختلف هستند. این اشکال، قابل تفسیرند و با بررسی آنها، میتوان به درک بهتری از رقابت میان خریداران و فروشندگان در بازار رسید و تا حدودی روند آتی قیمت را پیشبینی کرد.
الگوی کندل چکش در تحلیل تکنیکال، یکی از همین الگوهای قابل تفسیر است. همانطور که از نامش پیداست، این الگو یک کندل واحد، بازگشتی و صعودی است. یعنی معمولاً در انتهای روندهای نزولی ظاهر شده و مسیر بازار را به سمت بالا تغییر میدهد. البته، الگوی چکش گونههای مختلفی دارد و نسخههای نزولی آن نیز با نامهای دیگری شناخته میشوند.
کندل چکش چه شکلی است؟
همانطور که از نامش پیداست، شکل ظاهری این کندل دقیقاً شبیه چکش است. این الگو با یک بدنه کوچک در بخش بالایی و سایهای بلند در پایین بدنه شناخته میشود. معمولاً سایه پایینی باید حداقل دو برابر طول بدنه باشد. اگر به چکش واقعی فکر کنید، متوجه میشوید که الگوی کندل چکش نیز دستهای بلند و سری کوچک دارد.
رنگ این کندل، چه سبز و چه قرمز، در الگوی چکش اهمیت چندانی ندارد. اندازه بدنه نسبت به سایه و محل تشکیل آن در نمودار، عوامل مهمتری هستند.
در مجموع، این الگو سه ویژگی اصلی دارد:
- بدنه: بخش بالایی که هسته کندل را تشکیل میدهد.
- سایه پایینی: این سایه معمولاً دو یا سه برابر اندازه بدنه است.
- سایه بالایی: این سایه بسیار کوتاه است و حتی ممکن است الگو کاملاً فاقد آن باشد.

مفهوم کندل چکش در نمودارها چیست؟
هنگامی که الگوی چکش در نمودارها ظاهر میشود، بهطور کلی به این معنی است که فروشندگان بازار، قدرت خود را از دست دادهاند. در واقع، با وجود تلاش آنها برای کاهش قیمتها، خریداران موفق شدهاند کنترل بازار را حفظ کنند و بر فشار فروش غلبه نمایند. هرچه سایه پایینی کندل چکش طولانیتر باشد، نشان میدهد که حجم معاملات در آن نقطه بالا بوده، اما در نهایت، قدرت خریداران بر فروشندگان فائق آمده است.
در روندهای نزولی، شکلگیری کندل چکش میتواند به معنای پایان یا حداقل ضعف آن روند نزولی باشد. البته، در صورتی که سایر ابزارهای تحلیلی نیز این تغییر را تایید کنند، این کندل میتواند نویدبخش آغاز یک روند صعودی در بازار باشد. این نشانه زمانی دقت و اعتبار بیشتری پیدا میکند که کندل چکش در نواحی حمایتی نمودار تشکیل شود.
انواع کندل چکش
الگوی کندل چکش به دو نوع نزولی و صعودی تقسیم میشود که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد:
کندل چکش نزولی
این کندل زمانی شکل میگیرد که فروشندگان سعی در کاهش قیمت دارند، اما خریداران با قدرت وارد عمل میشوند و مانع از افت بیشتر قیمت میگردند. با این حال، در نهایت قیمت پایانی پایینتر از قیمت آغازین قرار میگیرد و این وضعیت، کندل چکش را نزولی میسازد.
کندل چکش صعودی
در این حالت، فروشندگان قصد دارند قیمت را پایین بیاورند، اما خریداران با قدرت وارد بازار میشوند و نه تنها حرکت فروشندگان را مهار میکنند، بلکه نمیتوانند قیمت پایانی را بالاتر از قیمت آغازین نگه دارند.

معنای کندل چکش نزولی در روند صعودی
زمانی که در یک روند صعودی، کندل چکش نزولی ظاهر میشود، نشان میدهد که در نقطهای خاص، فروشندگان تلاش کردهاند قیمتها را پایین بکشند. اما ناگهان خریداران وارد میدان شده و با خنثی کردن حرکت فروشندگان، قیمتها را دوباره بالا بردهاند. در واقع، تشکیل کندل چکش نزولی در یک روند صعودی، به این معناست که فروشندگان به بازی وارد شدهاند و قصد تغییر مسیر بازار را دارند.
کاربرد فیلتر چکش سفید و چکش معکوس سفید در بورس چیست؟
بسیاری از فعالان بازار سرمایه به طور گسترده از فیلتر چکش معکوس سفید استفاده میکنند. همانطور که میدانید، وبسایت tsetmc.com بخشی به نام “دیدهبان بازار” دارد که به معاملهگران امکان میدهد با افزودن فیلترهای گوناگون، نمادهای مد نظر خود را بیابند.
برای بهرهبرداری کامل از این بخش، لازم است با انواع الگوهای کندل استیک آشنایی داشته باشید تا بتوانید شرایط دلخواه خود را شناسایی کنید. الگوی چکش معکوس سفید یکی از این الگوهاست که با اعمال فیلتر مربوطه، میتوانید سهامی با پتانسیل رشد بالا را برای آینده پیدا کنید.
این فیلتر نوسانگیری، سهامی را نشان میدهد که در طول روز الگوی چکش سفید در بورس را تشکیل میدهند:
(pl)>1.02*(pf) && (tno)>10 && (pl)!=(tmax)
این فیلتر نوسانگیری، سهامی را نشان میدهد که در طول روز الگوی چکش معکوس سفید را تشکیل میدهند:
10<pmin)*1.02<(pl) && plp<=1 && pmin*1.01>(pf) && tno)
شرکت آرمان تدبیر برای تسهیل تحلیل تکنیکال، پلتفرمی با نام متاویو طراحی کرده است. این ابزار قدرتمند، به طور خودکار الگوی کندل چکش سفید را روی تمامی سهامهای موجود در بازار بررسی میکند. در دنیای پرنوسان بورس، شناسایی زودهنگام الگوهای بازگشتی مانند چکش سفید میتواند تفاوت چشمگیری در تصمیمگیریهای معاملاتی ایجاد کند.
متاویو با حذف نیاز به بررسی دستی نمودارها، زمان شما را بهینه میکند و فرصتهای معاملاتی بالقوه را به سرعت شناسایی و به شما اطلاع میدهد. دیگر نیازی نیست ساعتها وقت صرف رصد بازار کنید؛ این پلتفرم با هوشمندی، هر زمان که الگوی چکش سفید در سهمی ظاهر شود، سیگنال لازم را برای شما صادر میکند. این ویژگی، به ویژه برای معاملهگران پرمشغله یا تازهکار که میخواهند با اطمینان بیشتری در بازار فعالیت کنند، بسیار کاربردی است. متاویو، ابزاری هوشمند است که به شما کمک میکند تا با دقت بیشتری، فرصتهای رشد را در بازار سرمایه شکار کنید.
برای استفاده از این فیلتر ها می توانید از پلتفرم قدرتمند متاویو استفاده کنید تا تحلیل های الگوی چکش سفید را ببینید.برای شروع رایگان از این پلتفرم روی این لینک کلیک کنید
چگونه از کندل چکش در معاملات استفاده کنیم؟
با اینکه الگوی چکش و الگوی مرد آویزان (مرد دارآویز) از نظر ظاهری بسیار شبیه به هم هستند، اما معانی کاملاً متفاوتی دارند که ریشه در روند حرکات قیمتی پیشین آنها دارد. هر دو الگو، بدنهای باریک (چه سیاه و چه سفید)، سایههای بالایی کوتاه و سایههای پایینی بلند دارند؛ در برخی موارد نیز ممکن است سایه بالایی نداشته باشند.
همین شباهت ظاهری، گاهی تحلیلگران را سردرگم میکند که چگونه دو الگوی تقریباً یکسان، سیگنالهای معاملاتی متضادی صادر میکنند. پاسخ اینجاست: رفتار روند پیش از شکلگیری کندلها و شرایط کلی حاکم بر بازار، نقشی حیاتی در تفسیر این الگوها ایفا میکنند. به عبارت ساده، الگوی مرد آویزان، یک روند صعودی را به نزولی تغییر میدهد، در حالی که الگوی چکش، روند نزولی را به صعودی تبدیل میکند.

الگوی چکش و آغاز روند صعودی
هر دو این الگوها، بازگشتی هستند و اخطار پایان یک روند را میدهند. اما برای الگوی کندل چکش، روند پیشین باید نزولی باشد. قیمت در یک روند نزولی حرکت میکند و در کندل چکش نیز، این روند نزولی به شکلی واضح ادامه مییابد؛ به این صورت که قیمت ابتدا از بالاترین نقطه روز شروع شده و تا پایینترین قیمت نهایی افت میکند.
معمولاً در این شرایط، قیمت در روند نزولی قبلی خود به محدودههای حمایتی یا اهداف قیمتی نزدیک شده و زمان پایان روند نزولی فرا میرسد. در ادامه این حرکت، خریداران معمولاً با فشار حداکثری وارد بازار میشوند و قیمت را به بالاترین نقطه روز یا نزدیک به قیمت آغازین باز میگردانند. به همین دلیل، بهتر است الگوی چکش سایه بالایی بسیار ناچیز یا هیچ سایه بالایی نداشته باشد. ضمناً، رنگ بدنه کندل چکش تحت تأثیر رفتار خریداران تعیین میشود؛ اگر سبز یا روشن باشد، معمولاً نشانه قدرت بیشتر خریداران است.
نکات معاملاتی الگوی کندل چکش
شناخت دقیق الگوهایی مانند چکش و دیگر اشکال کندلی، نقش بسزایی در تحلیل بازار بورس دارد. در واقع، نام این الگوها، چه چکش باشند و چه مرد آویزان، اهمیت ثانویه دارد. آنچه مهم است، درک ماهیت بازگشتی آنهاست که به مثابه زنگ هشداری برای تغییر احتمالی روند عمل میکنند.
با اینکه الگوی چکش، الگویی مثبت و امیدبخش است که معمولاً در انتهای روندهای نزولی ظاهر میشود و سرمایهگذاران را به آینده امیدوار میکند، اما باید احتیاط کرد. صرفاً با دیدن کندل چکش نباید بلافاصله اقدام به خرید کنید؛ بلکه لازم است منتظر بمانید تا تشکیل چکش به طور کامل و واضح تثبیت شود یا به اصطلاح، کندل بسته شود.
زمان ورود و تعیین حد ضرر
در بسیاری از الگوهای کندلی، اگر قیمت از سقف الگو به سمت بالا عبور کند، زمان مناسبی برای ورود به بازار است. در مورد الگوی چکش، حد ضرر معمولاً کمی پایینتر از انتهای دسته چکش تعیین میشود. این الگو، توانایی مشخص کردن حد سود یا هدف قیمتی مشخصی را ندارد؛ اما انتظار میرود پس از بسته شدن کندل چکش، حداقل دو تا سه کندل به سمت بالا حرکت کند.3
دریافت تأیید برای الگوی چکش چگونه است؟
همانطور که پیشتر اشاره شد، کندل چکش به تنهایی از نظر آماری چندان قابل اتکا نیست. به همین دلیل، همیشه باید پس از دریافت تایید الگو، تصمیمگیری کنید. برای کندل چکش معمولی، تایید زمانی حاصل میشود که کندل بعدی بالاتر از قیمت بسته شدن کندل چکش بسته شود. هر چه طول این کندل صعودی بیشتر باشد، وضعیت ایدهآلتر خواهد بود. پس از دریافت این تایید، معاملهگران میتوانند وارد موقعیت خرید (لانگ) شوند یا از موقعیت فروش (شورت) خود خارج گردند.
البته، این تنها یکی از روشهای دریافت تایید از بازار پس از شکلگیری الگوی چکش است. عواملی مانند افزایش همزمان حجم معاملات، نزدیکی کندل چکش به سطوح حمایتی، و تداوم روند صعودی در کندلهای بعدی نیز بسیار مهم هستند. به عنوان یک قانون کلی، هرچه تعداد تاییدیههای دریافتی شما از بازار بیشتر باشد، معامله مطمئنتری را تجربه خواهید کرد.
اعتبار الگوی چکش چقدر است؟
مجموعه تخصصی پترنز ویزارد (PatternsWizard)، با پژوهش روی الگوهای تکنیکال، ۴,۱۲۰ بازار مالی مختلف را طی ۵۹ سال مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. نتایج این تحقیقات نشان میدهد که الگوی چکش ۱۷۳,۱۹۸ بار در این مدت روی نمودارها پدیدار شده است. این آمار به ما میگوید که به طور متوسط، در بازارهای مالی هر ۹۰ کندل، یک بار الگوی چکش تشکیل میشود؛ بنابراین، این الگو نسبتاً پرتکرار است.
تحقیقات مذکور همچنین بیانگر آن است که الگوی چکش تقریباً در ۶۰ درصد مواقع به درستی عمل میکند. با این وجود، توصیه نمیشود که استراتژیهای معاملاتی، به خصوص در ارزهای دیجیتال، تنها بر پایه کندل چکش بنا شوند. اما میتوان از الگوی چکش با در نظر گرفتن سطوح معتبر حمایت و مقاومت بازار و همچنین در کنار چندین اندیکاتور دیگر که به آسانی در ابزار تریدینگ ویو (Trading View) در دسترس هستند، به نحو موثری بهره برد.
نتیجهگیری:
همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، الگوی کندل چکش یکی از نشانههای حیاتی در تحلیل تکنیکال است که میتواند دیدگاهی ارزشمند درباره تغییر جهت احتمالی بازار ارائه دهد. از ساختار ظاهری آن که نشاندهنده نبرد خریداران و فروشندگان است، تا معنای عمیق آن در روندهای نزولی و صعودی، همه و همه به ما کمک میکنند تا حرکتهای آتی قیمت را بهتر درک کنیم.
در آرمان تدبیر، ما به این باوریم که استفاده صحیح از ابزارهای تحلیلی، کلید موفقیت در بازار سرمایه است. الگوی چکش نیز، با وجود نرخ موفقیت قابلقبول خود، نیازمند تایید از سایر عوامل و اندیکاتورها است. به همین دلیل، تاکید میکنیم که صرفاً بر اساس مشاهده یک کندل چکش تصمیمگیری نکنید. بررسی حجم معاملات، موقعیت کندل نسبت به سطوح حمایت و مقاومت، و تایید از کندلهای بعدی، همگی گامهایی ضروری برای یک معامله مطمئنتر هستند.
برای کمک به شما در این مسیر، پلتفرم متاویو را در آرمان تدبیر توسعه دادهایم. متاویو با شناسایی خودکار الگوی چکش سفید و سایر الگوهای مهم، فرآیند تحلیل را برایتان سادهتر و سریعتر میکند. این ابزار هوشمند، فرصتهای معاملاتی را به شما نشان میدهد تا بتوانید با اطمینان و دقت بیشتری در بازار قدم بردارید. هدف ما در آرمان تدبیر، توانمندسازی شما برای تصمیمگیریهای آگاهانه و کسب سود پایدار در بازار سرمایه است.