بازار بورس به‌عنوان یک سیستم منظم برای خرید و فروش اوراق بهادار مانند سهام، با هدف تأمین مالی شرکت‌ها و فراهم آوردن فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای افراد و نهادها فعالیت می‌کند. این بازار به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: بازار اولیه و بازار ثانویه. در بازار اولیه، شرکت‌ها اوراق بهادار خود را برای اولین بار عرضه می‌کنند تا منابع مالی مورد نیاز برای گسترش فعالیت‌های خود را جذب کنند. در مقابل، بازار ثانویه فضایی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند سهام خود را به دیگران بفروشند یا سهام جدیدی خریداری کنند، بدون آنکه نیازی به تعامل مستقیم با شرکت اصلی داشته باشند.
در بورس، برای ارزیابی وضعیت کلی بازار و عملکرد شرکت‌ها از شاخص‌های مختلف استفاده می‌شود که به تحلیلگران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.
چرا آموزش بورس مهم است؟
برای درک اهمیت آموزش بورس، نخست باید به این پرسش پاسخ دهیم که چرا بورس یک گزینه مناسب برای سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید؟ همانطور که می‌دانید، علاوه بر بورس، بازارهای دیگری نظیر ارز، طلا، مسکن و خودرو نیز برای سرمایه‌گذاری موجود هستند. برای انتخاب بهترین گزینه میان این بازارها، لازم است که به چند نکته توجه شود. نخستین نکته این است که یک سرمایه‌گذاری موفق باید بازدهی بالاتری نسبت به نرخ تورم داشته باشد تا بتواند ارزش پول و قدرت خرید را حفظ کند. علاوه بر این، عواملی چون میزان ریسک، قابلیت نقدشوندگی، سهولت در سرمایه‌گذاری و حداقل میزان سرمایه لازم نیز از جمله فاکتورهای مهم در انتخاب بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری به شمار می‌آیند.
آمار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در بورس، با در نظر گرفتن تمامی ابعاد آن، در بلندمدت از سایر بازارها عملکرد بهتری دارد.
تاثیر آموزش مباحث بورس بر بهبود عملکرد معاملاتی
سرمایه‌گذاری در بورس، مشابه سایر حوزه‌های سرمایه‌گذاری، نیازمند دانش، تجربه و مهارت‌های تخصصی است. چرا که در این بازار، گزینه‌ها و ابزارهای مختلفی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که آشنایی با آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در موفقیت شما داشته باشد.
کارگزاری آرمان تدبیر با درک اهمیت آموزش بورس و به‌منظور حمایت از فعالان این بازار، سامانه «آموزش مفید» را راه‌اندازی کرده است. در حال حاضر، این سامانه بیش از ۱۳۴۰ مقاله آموزشی از سطح مبتدی تا پیشرفته، ۲۷ دوره ویدیویی و آرشیو برنامه‌های زنده کارگزاری آرمان تدبیر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. علاوه بر این، روزانه سه رویداد آموزشی رایگان با موضوعات متنوع برگزار می‌شود تا هیچ‌کدام از سوالات شما بی‌پاسخ نماند.
نحوه دریافت کد بورسی
قبل از آغاز آموزش بورس، لازم است بدانید که برای دریافت کد بورسی، دیگر نیازی به مراجعه حضوری یا پرداخت هزینه نیست. شما می‌توانید به راحتی و تنها با انجام چند گام ساده به‌صورت آنلاین، کد بورسی خود را دریافت کرده و به جمع ۱۱ میلیون نفری بزرگترین کارگزاری کشور بپیوندید.
آموزش بورس: آشنایی با مزایای بورس اوراق بهادار
مزایای بورس اوراق بهادار را می‌توان از جنبه‌های مختلفی مانند اقتصاد کلان، سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران مورد بررسی قرار داد. در ادامه، به صورت مختصر به این مزایا اشاره می‌شود.
مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد کلان و تأثیر آن بر اقتصاد جامعه
- جمع‌آوری منابع مالی خرد و پراکنده و استفاده از آن‌ها برای تأمین مالی شرکت‌ها
- بهره‌برداری از پس‌اندازهای راکد برای تولید و تأمین مالی دولت و مؤسسات
- کنترل میزان پول، نقدینگی و تورم از طریق انتشار سهام و اوراق مشارکت
- ایجاد یک بازار کامل و استفاده بهینه از منابع
- افزایش نقدشوندگی دارایی‌ها و ثروت افراد
- ایجاد حس مشارکت عمومی در اقتصاد
- توزیع عادلانه‌تر ثروت و درآمد با گسترش مالکیت عمومی
- تقویت تولید ناخالص ملی، اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور
مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه سرمایه‌گذاران
- کسب درآمد با سرمایه‌گذاری کم
- قابلیت نقدشوندگی بالا در بازار اوراق بهادار
- بازدهی بیشتر نسبت به دیگر بازارها در بلندمدت (با در نظر گرفتن ریسک)
- حفظ ارزش پول در برابر تورم
- امنیت و شفافیت در فرایند سرمایه‌گذاری
- برخورداری از حمایت قانونی و مقررات
- مشارکت در فرآیند تصمیم‌گیری شرکت‌ها
مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه سرمایه‌پذیران (شرکت‌ها)
- معافیت‌های مالیاتی
- تسهیل تأمین مالی از طریق بورس
- سهولت در نقل و انتقال مالکیت
- نقدشوندگی سهام شرکت‌ها
- افزایش شفافیت اطلاعاتی
- جذب اعتماد عمومی
- ارتقای اعتبار داخلی و خارجی شرکت‌ها
- کاهش هزینه‌های برندینگ و تبلیغات
آموزش بورس: آشنایی با ارکان و نهادهای بازار سرمایه
بازار سرمایه ایران از مجموعه‌ای از ارکان و نهادهای مختلف تشکیل شده که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. در اینجا به معرفی مهمترین ارکان و نهادهای بازار سرمایه پرداخته می‌شود.
ارکان بازار سرمایه
نهادهای نظارتی و قانون‌گذار
شورای عالی بورس و اوراق بهادار
شورای عالی بورس و اوراق بهادار، بالاترین نهاد در بازار اوراق بهادار است. این شورا وظایف متعددی را بر عهده دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
اجرای تدابیر لازم برای ساماندهی و توسعه بازار اوراق بهادار و نظارت عالی بر پیاده‌سازی قانون بازار اوراق بهادار
-
تعیین سیاست‌ها و استراتژی‌های بازار اوراق بهادار مطابق با سیاست‌های کلی نظام و قوانین و مقررات مربوطه
-
پیشنهاد و تصویب آیین‌نامه‌های لازم برای اجرای قانون بازار اوراق بهادار به هیأت وزیران
-
تصویب ابزارهای مالی جدید
-
صدور، تعلیق و لغو مجوز فعالیت بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و شرکت‌های تأمین سرمایه
-
نظارت بر فعالیت‌های سازمان بورس و رسیدگی به شکایات از این سازمان
اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار
-
وزیر امور اقتصادی و دارایی
-
وزیر صنعت، معدن و تجارت
-
رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
-
رؤسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
-
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار
-
دادستان کل کشور یا معاون وی
-
نماینده از کانون‌های مختلف (کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران و موسسه کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت)
-
سه نفر خبره مالی از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی
-
یک نفر خبره از بخش خصوصی برای هر بورس کالایی به پیشنهاد وزیر ذی‌ربط
رئیس شورای عالی بورس و اوراق بهادار، وزیر امور اقتصادی و دارایی است و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان دبیر شورا فعالیت می‌کند.
سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار یک نهاد عمومی غیردولتی با شخصیت حقوقی و مالی مستقل است که از محل کارمزدها و سهمی از حق پذیرش شرکت‌ها در بورس‌ها و دیگر منابع مالی، اداره می‌شود.
ماموریت سازمان بورس و اوراق بهادار شامل موارد زیر است:
-
حفظ، تقویت و توسعه بازار سرمایه‌ای با ثبات، شفاف، منصفانه و کارا از طریق نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات
-
مدیریت ریسک فراگیر
-
انجام تحقیقات توسعه‌ای و کاربردی
-
ایجاد زیرساخت‌های قانونی و فناوری اطلاعات
-
ارتقای جایگاه بین‌المللی
-
ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری و افزایش سواد مالی
سازمان بورس و اوراق بهادار، در حقیقت نهاد ناظر اصلی بازار سرمایه به شمار می‌آید.
اعضای هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار
هیئت مدیره سازمان متشکل از پنج عضو است که از میان کارشناسان معتبر و با تجربه در حوزه مالی از بخش غیر دولتی انتخاب می‌شوند. این انتخاب به پیشنهاد رئیس شورای عالی بورس و اوراق بهادار و تصویب شورا صورت می‌گیرد.
نهادهای زیرساخت و وابسته به سازمان
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه در سال ۱۳۸۴ به‌منظور انجام امور پیش از معاملات و پس از معاملات در بازارهای سهام، کالا و بازارهای خارج از بورس تأسیس شد. این شرکت مسئولیت ثبت، نگهداری و انتقال مالکیت اوراق بهادار و همچنین تسویه وجوه معاملات را بر عهده دارد.
این شرکت با افزایش کارایی سیستم پایاپای و تسویه معاملات، کاهش هزینه‌های معاملاتی و همچنین جلوگیری از جعل، سرقت و مفقودی اوراق بهادار، نقش مهمی در بهبود کارایی و امنیت بازار ایفا می‌کند.
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به عنوان یکی از ارکان زیرساختی بازار سرمایه، در ارائه خدمات به چرخه کامل معاملات الکترونیکی ابزارهای مالی فعال است. از وظایف این شرکت می‌توان به مدیریت سیستم معاملات، محاسبه شاخص‌های مختلف بازار و انتشار لحظه‌ای اطلاعات مربوط به معاملات اشاره کرد.
شرکت رایان بورس
شرکت رایان بورس در سال ۱۳۹۰ به‌عنوان یک شرکت سهامی خاص از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار با هدف ارائه راهکارهای نوین در صنعت فناوری اطلاعات تأسیس شد. این شرکت سامانه کدال را طراحی کرده است که به‌عنوان یک سیستم یکپارچه برای جمع‌آوری، نظارت و انتشار اطلاعات مالی شرکت‌ها و اشخاص ملزم به گزارش‌دهی در بازار اوراق بهادار شناخته می‌شود.
شرکت توسعه مدیریت و آموزش بورس
شرکت توسعه مدیریت و آموزش بورس که پیش از مهرماه ۱۴۰۰ با نام شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس شناخته می‌شد، در سال ۱۳۸۳ تأسیس شد. این تغییر نام به‌منظور تمرکز بر خدمات مدیریت بازار، فرهنگ‌سازی و آموزش سرمایه‌گذاری انجام شده است. هدف این شرکت، ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری و افزایش سواد مالی از طریق برنامه‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی است.
بورس‌ها
شرکت بورس اوراق بهادار تهران
بورس اوراق بهادار تهران، بازاری خود انتظام و متشکل است که در آن اوراق بهادار توسط کارگزاران طبق قوانین مشخص به معامله می‌رسد. این شرکت در قالب یک شرکت سهامی عام از سال ۱۳۸۵ تأسیس شده و ماموریت اصلی آن ایجاد بازاری منصفانه، شفاف و کارا با دسترسی آسان و ابزارهای متنوع است.
از وظایف مهم این بورس می‌توان به تشکیل و اداره بازار، پذیرش شرکت‌ها، نظارت بر معاملات اوراق بهادار و اجرای ضوابط حرفه‌ای برای اعضای بورس اشاره کرد.
شرکت فرابورس ایران
فرابورس ایران که در سال ۱۳۸۸ تأسیس شد، به‌عنوان بازار خارج از بورس فعالیت می‌کند. این بازار برای پذیرش و معامله شرکت‌هایی که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند، ایجاد شده است.
بازارهای فرابورس ایران شامل بازار اول، دوم، سوم، پایه و بازارهای ابزارهای نوین مالی و مشتقات است. این بازار همچنین بستری برای تأمین مالی جمعی و ارائه ابزارهای مالی جدید مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) فراهم کرده است.
شرکت بورس کالای ایران
بورس کالای ایران از سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرده است و در آن انواع محصولات صنعتی، معدنی، نفتی و کشاورزی معامله می‌شود. بورس کالا دارای بازارهای مختلف از جمله بازار آتی، اختیار معامله، گواهی سپرده کالایی و صندوق‌های کالایی است. محصولات مختلفی مانند زعفران، زیره و پسته در این بازار قابل معامله هستند.
شرکت بورس انرژی ایران
شرکت بورس انرژی ایران که در سال ۱۳۹۱ تأسیس شد، بستر مناسبی برای انجام معاملات حامل‌های انرژی (نفت، گاز، برق و غیره) و اوراق بهادار مبتنی بر این حامل‌ها است. این بورس دارای چهار بازار فیزیکی، مشتقه، فرعی و سایر اوراق بهادار قابل معامله است که در آن قراردادهای سلف، آتی و اختیار معامله برای حامل‌های انرژی به انجام می‌رسد.
فعالیت‌های بورس انرژی بیشتر توسط اشخاص حقوقی انجام می‌شود.
نهادهای ارائه دهنده خدمات
شرکت‌های کارگزاری
شرکت‌های کارگزاری نهادهای حقوقی هستند که به‌عنوان واسطه بین خریداران و فروشندگان اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها به نمایندگی از مشتریان خود اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و ارائه سایر خدمات مرتبط در بازار سرمایه می‌نمایند.
برخی از خدماتی که این شرکت‌ها می‌توانند با دریافت مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه دهند عبارتند از:
- انجام معاملات انواع اوراق بهادار
- مشاوره سرمایه‌گذاری
- بازارگردانی اوراق بهادار
- ارائه خدمات مالی
- تعهد پذیره‌نویسی
در حال حاضر، ۱۰۸ شرکت کارگزاری در بازار سرمایه ایران مجوز فعالیت دارند که در این میان، شرکت کارگزاری آرمان تدبیر به‌عنوان بهترین کارگزاری شناخته می‌شود.
شرکت‌های تأمین سرمایه
شرکت‌های تأمین سرمایه نهادهای مالی تخصصی هستند که به تأمین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی‌ها و مشاوره سرمایه‌گذاری می‌پردازند. این شرکت‌ها به‌عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و سرمایه‌گذاران عمومی فعالیت می‌کنند.
وظیفه اصلی شرکت‌های تأمین سرمایه این است که با استفاده از ابزارهای مناسب، به شرکت‌هایی که به منابع مالی نیاز دارند کمک کنند تا سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند. این شرکت‌ها همچنین مجاز به انجام فعالیت‌هایی مانند بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی و پذیره‌نویسی هستند.
شرکت‌های سبدگردان
شرکت‌های سبدگردان به‌منظور کسب سود برای سرمایه‌گذاران، اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می‌کنند. سبدگردانی به معنای چیدمان دقیق دارایی‌ها در قالب یک سبد است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و تمام تصمیمات مرتبط با خرید و فروش آن‌ها توسط سبدگردان انجام و تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرد.
شرکت‌های بازارگردان
شرکت‌های بازارگردان با داشتن توان مالی و تخصص لازم، مسئول حفظ نظم بازار برای اوراق بهادار هستند. این شرکت‌ها با خرید و فروش به موقع اوراق بهادار در بازار، به برقراری تعادل بین عرضه و تقاضا کمک کرده و از بروز عدم تعادل‌های موقت جلوگیری می‌کنند.
شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری
شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری به مشتریان خود، چه حقیقی و چه حقوقی، مشاوره در خصوص خرید و فروش اوراق بهادار ارائه می‌دهند. خدمات مشاوره‌ای این شرکت‌ها شامل توصیه به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، تحلیل روند قیمت‌ها و ارزیابی عرضه و تقاضا در آینده است.
شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی
شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی، اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم‌گیری در بازار بورس را جمع‌آوری و پردازش کرده و به‌صورت کاربرپسند در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند. استفاده از این اطلاعات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا عملکرد بهتری در بازار بورس داشته باشند.
موسسات رتبه‌بندی
موسسات رتبه‌بندی با تحلیل ریسک اعتباری شرکت‌ها و اوراق بدهی آن‌ها، رتبه اعتباری مشخصی به هر کدام اختصاص می‌دهند. این موسسات به‌ویژه درباره ریسک عدم بازپرداخت یا ورشکستگی شرکت‌ها اظهار نظر کرده و رتبه اعتباری مناسبی برای آن‌ها تعیین می‌کنند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری نهادهای مالی هستند که با جمع‌آوری منابع مالی از سرمایه‌گذاران، این منابع را در انواع مختلف اوراق بهادار به‌طور حرفه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنند. هر سرمایه‌گذار به نسبت سهم خود در صندوق، در سود یا زیان آن شریک است. صندوق‌ها می‌توانند در انواع مختلف اوراق بهادار با درآمد ثابت، سهام، طلا و پروژه‌های ساختمانی سرمایه‌گذاری کنند.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری
شرکت‌های سرمایه‌گذاری به‌عنوان واسطه در خرید و فروش سهام شرکت‌ها عمل می‌کنند. این شرکت‌ها عمدتاً در حوزه سرمایه‌گذاری در سهام، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها و سایر اوراق بهادار دارای حق رای فعالیت می‌کنند. هدف اصلی این شرکت‌ها از سرمایه‌گذاری، کسب سود از طریق مدیریت پرتفوی است. این شرکت‌ها با فروش اوراق سرمایه‌گذاری خود به عموم، وجوه به‌دست‌آمده را در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کرده و به نمایندگی از دارندگان اوراق آن‌ها را مدیریت می‌کنند.
کانون‌ها
کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار
کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار از سال ۱۳۸۶ به‌عنوان یک نهاد خود انتظام در راستای اجرای وظایف قانونی خود، که عمدتاً شامل خدمات‌دهی به شرکت‌های کارگزاری است، فعالیت خود را آغاز کرد.
بر اساس قانون بازار اوراق بهادار، آغاز فعالیت در زمینه‌های کارگزاری، کارگزار/معامله‌گری و بازارگردانی، تحت هر عنوانی، مستلزم عضویت در این کانون و رعایت قوانین و دستورالعمل‌های اجرایی آن است.
کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران
کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، به‌عنوان یک نهاد خود انتظام، در اسفند ماه ۱۳۸۶ تأسیس شد. اعضای این کانون شامل نهادهای مالی ثبت‌شده در سازمان بورس و اوراق بهادار، همچون شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری (از جمله صندوق‌های بازنشستگی)، شرکت‌های هلدینگ، شرکت‌های تأمین سرمایه و سایر نهادهای سرمایه‌گذاری هستند.
آموزش بورس: معرفی وب‌سایت‌های پرکاربرد بورسی
در این بخش از آموزش بورس، با مهمترین و کاربردی‌ترین وب‌سایت‌های مرتبط با بازار بورس آشنا خواهید شد. هر یک از این وب‌سایت‌ها اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما قرار می‌دهند که می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری بسیار مؤثر باشد.
وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com)
این وب‌سایت که به “تابلوی معاملات” نیز شناخته می‌شود، مرجع اصلی آمار معاملات بازار سرمایه ایران است و یکی از ابزارهای کلیدی در آموزش بورس به شمار می‌رود. اطلاعات موجود در این وب‌سایت شامل شاخص‌های بازار و داده‌های مهمی درباره هر نماد است که با تحلیل آن‌ها می‌توانید تصمیم‌گیری دقیقی در خصوص خرید یا فروش نمادها داشته باشید.
وب‌سایت کدال (codal.ir)
کدال سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران است و یکی از وب‌سایت‌های ضروری برای هر سرمایه‌گذار است. تمامی شرکت‌هایی که نمادشان در بورس یا فرابورس درج شده، موظف به انتشار گزارش‌های خود در این سامانه هستند. اطلاعات مهمی همچون صورت‌های مالی شرکت‌ها، آگهی‌های افزایش سرمایه و اطلاعیه‌های تقسیم سود در این سامانه منتشر می‌شود.
وب‌سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی (fipiran.com)
در این وب‌سایت می‌توانید به اطلاعات مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مقایسه آن‌ها دسترسی پیدا کنید. همچنین، داده‌های مالی مانند سود هر سهم، حاشیه سود خالص و نسبت‌های مالی مهم شرکت‌ها در این وب‌سایت قابل مشاهده است.
وب‌سایت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار (csdiran.ir)
این وب‌سایت برای پیگیری امور پس از معامله سهام طراحی شده است. ثبت معاملات، انتقال و نگهداری اوراق بهادار و تسویه وجوه از جمله خدماتی است که از طریق این وب‌سایت قابل انجام است. سامانه ذینفعان بازار سرمایه نیز از زیرمجموعه‌های این وب‌سایت است.
وب‌سایت سازمان بورس و اوراق بهادار (seo.ir)
این وب‌سایت اطلاعات کاملی درباره نهادهای فعال در بازار سرمایه، قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های بازار بورس را در اختیار شما قرار می‌دهد. همچنین آمار و عملکرد بازار سرمایه نیز از طریق این وب‌سایت قابل دسترسی است.
وب‌سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران (tse.ir)
این وب‌سایت اطلاعات مربوط به ضوابط و مقررات بازار بورس، اطلاعیه‌ها و نمادهای مختلف بورسی را منتشر می‌کند. همچنین اطلاعات کلی در مورد بازار بورس و تابلوهای مختلف آن در این سایت موجود است.
وب‌سایت شرکت فرابورس ایران (ifb.ir)
فرابورس ایران به‌عنوان یکی از بازارهای مهم سرمایه کشور، اطلاعات مربوط به بازارهای مختلف آن شامل بازار اول، دوم، سوم، پایه و سایر بخش‌ها را از طریق این وب‌سایت در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
وب‌سایت پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (sena.ir)
این وب‌سایت آخرین اخبار مربوط به بازار سرمایه و شرکت‌های موجود در این بازار را منتشر می‌کند و اطلاعات اقتصادی مربوط به آن‌ها را نیز به روزرسانی می‌کند.
وب‌سایت بورس کالای ایران (ime.co.ir)
بورس کالای ایران یکی از بورس‌های تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است که اطلاعات مربوط به بازارهای مختلف آن شامل بازار آتی، اختیار معامله، گواهی سپرده کالایی و غیره در این سایت منتشر می‌شود.
وب‌سایت بورس انرژی ایران (iranex.ir)
بورس انرژی ایران از دیگر بورس‌های تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است که اطلاعات مربوط به بازارهای مختلف آن، از جمله بازار فیزیکی نفت، گاز و سایر حامل‌های انرژی، در این وب‌سایت منتشر می‌شود.
آموزش بورس: آشنایی با ریسک‌های سرمایه گذاری در بورس
مفهوم ریسک
ریسک به زبان ساده، به معنای احتمال عدم تحقق پیش‌بینی‌هاست. اطلاعات دقیق، صحیح، جامع و به‌روز می‌تواند دقت پیش‌بینی‌ها را بهبود بخشد، اما در نهایت هیچ‌کس قادر به پیش‌بینی دقیق آینده نیست و ممکن است پیش‌بینی‌ها با واقعیت تفاوت داشته باشند.
هرچند که آموزش بورس و افزایش دانش می‌تواند شانس موفقیت در بازار سرمایه را افزایش دهد، اما باید توجه داشت که فعالیت در این بازار همواره با ریسک‌هایی همراه است.
در یک تقسیم‌بندی کلی، ریسک‌های بازار سرمایه به دو نوع ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تقسیم می‌شوند.
ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک به ریسکی گفته می‌شود که بر کل بازار اثر می‌گذارد و نه فقط بر یک شرکت یا صنعت خاص. این نوع ریسک با نام‌های «ریسک غیرقابل‌حذف» یا «ریسک بازار» نیز شناخته می‌شود. نکته مهم این است که ریسک سیستماتیک هم پیش‌بینی‌ناپذیر است و هم به‌طور کامل از آن نمی‌توان اجتناب کرد. در واقع، کنترل این نوع ریسک از اختیار سرمایه‌گذار خارج است.
عواملی مانند تغییرات در نرخ تورم، سیاست‌های کلان اقتصادی، شرایط سیاسی، تحریم‌ها، بلایای طبیعی و جنگ‌ها از جمله ریسک‌های سیستماتیک هستند که می‌توانند بر سرمایه‌گذاری‌ها تأثیرگذار باشند.
ریسک غیرسیستماتیک
ریسک غیرسیستماتیک مربوط به ریسک‌های خاص یک شرکت یا صنعت است که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید. به‌طور مثال، اگر کارکنان شرکتی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید دست به اعتصاب بزنند، این ریسک بر قیمت سهام آن شرکت تأثیر گذاشته و ممکن است ارزش سهام کاهش یابد. تغییرات در تعرفه‌های واردات خودرو، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، نرخ سوخت صنایع سیمان و تغییرات نرخ بهره مالکانه سنگ‌آهنی‌ها، نمونه‌هایی از ریسک‌های غیرسیستماتیک در صنایع مختلف هستند.
ریسک غیرسیستماتیک به «ریسک قابل‌حذف» نیز معروف است، زیرا این نوع ریسک را می‌توان از طریق تنوع‌بخشی و تشکیل سبد سرمایه‌گذاری کاهش داد.
آموزش بورس: آشنایی با انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس
سرمایه‌گذاری در بورس: دو روش مستقیم و غیرمستقیم
سرمایه‌گذاری در بورس به دو روش اصلی انجام می‌شود: مستقیم و غیرمستقیم.
سرمایه‌گذاری مستقیم
در این روش، سرمایه‌گذار خود به تحلیل بازار و نمادهای مختلف می‌پردازد و بر اساس آن‌ها تصمیم به خرید و فروش می‌گیرد. برای موفقیت در این روش، تسلط بر حداقل یکی از روش‌های تحلیل مانند تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی ضروری است. همچنین، سرمایه‌گذار باید فرصت کافی برای تحلیل و انجام معاملات در بازار را داشته باشد.
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم
در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، سرمایه‌گذار سرمایه خود را به نهادهای متخصص می‌سپارد تا آن‌ها به‌جای او به تحلیل و انجام معاملات بپردازند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و قرارداد سبدگردانی با شرکت‌های سبدگردان از جمله روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند. اگر زمان یا دانش کافی برای تحلیل بازار و انجام معامله ندارید، این روش‌ها گزینه‌های مناسبی برای شما خواهند بود.
با چه سرمایه‌ای وارد بورس شویم؟
یکی از مهمترین نکات برای ورود به بورس این است که هیچ‌گاه با سرمایه اصلی زندگی خود به این بازار وارد نشوید. سرمایه‌ای را وارد بورس کنید که در صورت کاهش ارزش آن به دلیل نوسانات بازار، زندگی شما تحت تأثیر قرار نگیرد. برخی افراد برای کسب سود بیشتر، دارایی‌های اصلی خود را فروخته و وارد بورس کرده‌اند، اما به دلیل عدم آشنایی کافی با مدیریت ریسک، شاهد کاهش سرمایه خود شده‌اند.
بنابراین، توصیه نمی‌شود که در ابتدای ورود به بورس، سرمایه اصلی زندگی خود را وارد بازار کنید. در صورت عدم آشنایی کافی با بازار، بهتر است با مشاوره از کارشناسان و مشاوران سرمایه‌گذاری وارد عمل شوید. این افراد با تجربه و آگاهی خود می‌توانند شما را در دستیابی به اهداف سرمایه‌گذاری کمک کنند.
انواع سرمایه‌گذاری از نظر زمانی
افق زمانی یکی از عوامل مهم در سرمایه‌گذاری است. در ادامه، انواع سرمایه‌گذاری بر اساس زمان‌بندی بررسی می‌شود.
-
کوتاه‌مدت: در این نوع سرمایه‌گذاری، هدف کسب سود در بازه‌های زمانی کوتاه است که می‌تواند از یک روز تا شش ماه ادامه داشته باشد. در ایران، به دلیل نوسانات زیاد قیمت‌ها، این نوع سرمایه‌گذاری ریسک بالاتری دارد. در دارایی‌هایی که نقدشوندگی پایین‌تری دارند، این نوع سرمایه‌گذاری دشوارتر است.
-
میان‌مدت: این نوع سرمایه‌گذاری معمولاً در بازه زمانی شش ماه تا یک سال انجام می‌شود.
-
بلندمدت: در این روش، سرمایه‌گذاران نوسانات کوتاه‌مدت بازار را نادیده می‌گیرند و در بلندمدت به‌دنبال سوددهی هستند. این نوع سرمایه‌گذاری در صورت انجام با آگاهی و علم مناسب می‌تواند به سوددهی خوبی منجر شود و ریسک کمتری نسبت به کوتاه‌مدت دارد.
اهمیت مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری
مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی از اصول اساسی در سرمایه‌گذاری هستند که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا دارایی‌های خود را از نوسانات شدید بازار حفظ کنند. تنوع‌بخشی به معنای توزیع سرمایه بین دارایی‌ها و سهام مختلف است تا از وابستگی به عملکرد یک سهم یا صنعت خاص جلوگیری شود. با داشتن سبدی متنوع، سرمایه‌گذار می‌تواند از سود سایر دارایی‌ها بهره‌مند شود حتی اگر یکی از آن‌ها دچار زیان شود.
این استراتژی باعث کاهش ریسک سیستماتیک سبد سهام و کمک به پایداری سرمایه‌گذاری می‌شود. همچنین، ارزیابی تحمل ریسک به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد که سبد خود را متناسب با میزان ریسک‌پذیری خود مدیریت کند و به اهداف مالی شخصی خود دست یابد.
حداقل سرمایه برای ورود به بورس
برای شروع فعالیت در بورس و خرید سهام، نیاز به سرمایه زیادی ندارید. در حال حاضر، با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌توانید سهام مورد نظر خود را خریداری کنید. در عرضه‌های اولیه، با توجه به شرایط خاص آن‌ها، ممکن است حتی با کمتر از این مبلغ هم بتوانید خرید انجام دهید.
از تاریخ ۸ بهمن ماه ۱۴۰۱، طبق قانون جدید سازمان فرابورس، برای خرید سهام نمادهای بازار پایه حداقل باید ۵ میلیون تومان سرمایه‌گذاری کنید.
برای خرید صندوق‌های قابل معامله از جمله صندوق عیار مفید در کارگزاری آرمان تدبیر نیز، تنها با ۱۰۰ هزار تومان می‌توانید اقدام کنید.
آموزش بورس: آشنایی با روش‌های تحلیل بازار
روش‌های تحلیل بازار بورس: تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی
برای تحلیل شرایط بازار و انتخاب سهام مناسب برای خرید و فروش، روش‌های متنوعی وجود دارد. از جمله مهمترین نکات در آموزش بورس و فعالیت موثر در بازار سرمایه، آشنایی با این روش‌های تحلیلی است که در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.
تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال یک روش برای بررسی و پیش‌بینی قیمت‌های آینده اوراق بهادار است که از نمودارها و داده‌هایی مانند قیمت و حجم معاملات گذشته استفاده می‌کند. این نوع تحلیل بر سه اصل اساسی بنا شده است:
- همه‌چیز در قیمت‌ها انعکاس یافته است.
- قیمت‌ها بر اساس روندها حرکت می‌کنند.
- تاریخ تمایل به تکرار شدن دارد.
هدف تحلیلگر تکنیکال، تجزیه و تحلیل نمودارهای سهام با بهره‌گیری از ابزارها و روش‌های مختلف است تا بتواند رفتار قیمت‌های آینده سهم را پیش‌بینی کند.
ابزارها و مفاهیم پایه در تحلیل تکنیکال
انواع نمودارها
نمودارهای قیمتی، تغییرات قیمت یک دارایی را در طول زمان نشان می‌دهند. انواع مختلفی از نمودارها در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرند که شامل موارد زیر هستند:
- نمودار خطی
ساده‌ترین نوع نمودار در تحلیل تکنیکال است که معمولاً از اتصال نقاط مربوط به قیمت پایانی یک نماد به یکدیگر رسم می‌شود. می‌توان این نمودار را با استفاده از قیمت‌های باز شدن، بسته شدن، بالاترین یا پایین‌ترین قیمت نیز رسم کرد. - نمودار میله‌ای
در این نوع نمودار، هر میله یک خط عمودی است که پایین‌ترین قیمت نماد در یک بازه زمانی را به بالاترین قیمت آن متصل می‌کند. قیمت باز شدن با یک خط کوتاه در سمت چپ و قیمت بسته شدن با یک خط کوتاه در سمت راست میله مشخص می‌شود. - نمودار شمعی (کندل استیک)
این نمودار ساختاری مشابه میله‌ای دارد، اما به دلیل شکل خاص آن، امکان تشخیص روند قیمت راحت‌تر است. رنگ هر کندل بر اساس قیمت باز شدن و بسته شدن نماد تعیین می‌شود. - نمودار هیکن آشی
برخلاف نمودارهای شمعی که بر اساس قیمت‌های واقعی محاسبه می‌شوند، هیکن آشی از قیمت‌های میانگین استفاده می‌کند که نوسانات کاذب را کاهش می‌دهد و روندها را به‌طور واضح‌تری نمایش می‌دهد.
مفاهیم اصلی در تحلیل تکنیکال
- حمایت و مقاومت
سطوح حمایت و مقاومت به نقاطی اشاره دارند که قیمت معمولاً نسبت به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد. در سطح حمایت، تقاضا افزایش می‌یابد و در نتیجه قیمت‌ها بالا می‌روند، در حالی که در سطح مقاومت، تقاضا کاهش یافته و قیمت‌ها کاهش می‌یابند. - روندها
روندها جهت کلی تغییرات قیمت یک دارایی را نشان می‌دهند و به سه نوع صعودی، نزولی و خنثی تقسیم می‌شوند. - الگوهای قیمتی
الگوهای قیمتی بخش مهمی از تحلیل تکنیکال هستند که تحلیلگران با استفاده از آن‌ها روند آینده سهم را پیش‌بینی می‌کنند. این الگوها به دو دسته کلاسیک و هارمونیک تقسیم می‌شوند. - اندیکاتورها
اندیکاتورها ابزارهایی هستند که برای تحلیل و پیش‌بینی شرایط بازار استفاده می‌شوند. این ابزارها از داده‌های تغییرات قیمت و حجم برای محاسبه مقادیر مختلف استفاده می‌کنند.
اندیکاتورهای محبوب
- میانگین متحرک (MA)
میانگین متحرک به‌عنوان یک ابزار ساده اما بسیار کارآمد، به صاف‌سازی نمودارهای قیمتی کمک می‌کند و تحلیل بهتری از روند قیمت‌ها ارائه می‌دهد. - شاخص قدرت نسبی (RSI)
این اندیکاتور بین دو عدد صفر و صد نوسان می‌کند و برای تشخیص محدوده‌های اشباع خرید و فروش به‌کار می‌رود. عدد ۷۰ و بالاتر نشان‌دهنده اشباع خرید و عدد ۳۰ و پایین‌تر نشان‌دهنده اشباع فروش است. - MACD
اندیکاتور MACD برای شناسایی قدرت روند، جهت روند و شتاب روند قیمت‌ها به کار می‌رود. این اندیکاتور از دو خط و یک هیستوگرام تشکیل شده که برای تحلیل تغییرات روند قیمت استفاده می‌شود.
تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال به‌منظور بررسی اطلاعات مالی و عملکردی یک شرکت است تا بتوان ارزش واقعی آن را برآورد کرد. در این تحلیل، سرمایه‌گذار قیمت فعلی سهام را با ارزش واقعی آن مقایسه کرده و تصمیم به خرید یا فروش می‌گیرد.
تفاوت اصلی میان تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی این است که تحلیلگران تکنیکال تنها بر اساس تاریخچه قیمت‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند، در حالی که تحلیلگران بنیادی بر اساس اطلاعات مالی و عملکردی شرکت‌ها عمل می‌کنند.
رویکردهای تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی به دو روش اصلی انجام می‌شود:
- رویکرد بالا به پایین
در این رویکرد، ابتدا اقتصاد کلان بررسی می‌شود، سپس صنعت‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری تحلیل شده و در نهایت، شرکت‌های برتر از نظر بازدهی انتخاب می‌شوند. - رویکرد پایین به بالا
این رویکرد برعکس روش بالا به پایین است و در آن ابتدا شرکت‌ها بررسی می‌شوند، سپس صنعت و اقتصاد کلان مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
تحلیل بنیادی برای چه کسانی مناسب است؟
تحلیل بنیادی به دلیل نیاز به بررسی دقیق گزارش‌ها و اطلاعات مالی شرکت‌ها، برای افرادی مناسب است که دیدگاه بلندمدت نسبت به سرمایه‌گذاری دارند. این روش معمولاً توسط کسانی که تمایل به نگهداری سهام برای مدت طولانی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مهمترین مفاهیم تحلیل بنیادی
صورت‌های مالی
صورت‌های مالی گزارش‌هایی هستند که اطلاعات مالی یک واحد تجاری را به‌طور دقیق و جامع ارائه می‌دهند. ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد از جمله مهمترین صورت‌های مالی هر شرکت محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع صورت‌های مالی
نسبت‌های مالی
نسبت‌های مالی، اعدادی هستند که با محاسبه داده‌های استخراج‌شده از صورت‌های مالی به‌دست می‌آیند. تحلیل این نسبت‌ها به ما کمک می‌کند تا از وضعیت مالی و عملکرد شرکت‌ها تصویری واضح و دقیق به دست آوریم. نسبت‌های مالی معمولاً به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
نسبت‌های نقدینگی
این نسبت‌ها توانایی شرکت را در تأمین تعهدات مالی و پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت ارزیابی می‌کنند. از جمله نسبت‌های نقدینگی می‌توان به نسبت جاری، نسبت آنی و نسبت وجه نقد اشاره کرد.
نسبت‌های فعالیت
نسبت‌های فعالیت، میزان کارایی شرکت در بهره‌برداری مؤثر از منابع خود را نشان می‌دهند و به ارزیابی بازدهی عملیات کمک می‌کنند. این دسته شامل نسبت‌هایی مانند دوره وصول مطالبات، دوره پرداخت بدهی‌ها، دوره گردش موجودی کالا و نسبت گردش دارایی‌ها است.
نسبت‌های سودآوری
هدف اصلی در مدیریت مالی، حداکثر کردن بازده سهامداران است و سود خالص بهترین معیاری برای ارزیابی عملکرد مدیریت در این زمینه به‌شمار می‌آید. از این‌رو، نسبت‌های سودآوری برای سهامداران اهمیت زیادی دارند. حاشیه سود خالص، حاشیه سود عملیاتی، بازده حقوق صاحبان سهام و بازده دارایی‌ها از جمله نسبت‌های سودآوری به‌شمار می‌روند.
نسبت‌های اهرمی (بدهی)
این نسبت‌ها میزان ریسک سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان بلندمدت را در یک شرکت مشخص می‌کنند. همچنین اطلاعات مفیدی درباره توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت در سررسید ارائه می‌دهند. نسبت بدهی، نسبت پوشش بهره، نسبت مالکانه و نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه از جمله نسبت‌های این گروه هستند.
مدل‌های ارزش‌گذاری
مدل‌های ارزش‌گذاری ابزاری برای تخمین ارزش ذاتی یک شرکت یا دارایی به‌حساب می‌آیند. به طور کلی، رویکردهای مختلفی برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد که به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند:
-
ارزش‌گذاری بر اساس ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی (روش ارزش فعلی)
-
تنزیل سود نقدی (DDM)
-
جریان نقدی آزاد شرکت (FCFF)
-
جریان نقدی آزاد صاحبان سهام (FCFE)
-
درآمد باقی‌مانده (RI)
-
-
ارزش‌گذاری نسبی یا روش ضرایب قیمت
-
ضریب قیمت به سود هر سهم (P/E)
-
ضریب قیمت به ارزش دفتری (P/BV)
-
ضریب قیمت به فروش (P/S)
-
اطلاعات مورد نیاز تحلیل بنیادی از چه منابعی استخراج می‌شود؟
کدال
همانطور که اشاره شد، اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بنیادی اغلب از صورت‌های مالی شرکت‌ها استخراج می‌شود. سامانه کدال، مرجعی معتبر است که تمامی صورت‌های مالی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه را می‌توان از آن دریافت کرد.
بورس‌ویو
سامانه بورس‌ویو، که توسط کارگزاری آرمان تدبیر ارائه شده، یک ابزار جامع و حرفه‌ای برای تحلیل بنیادی است. این سیستم تمامی داده‌های مورد نیاز برای تحلیل بنیادی را جمع‌آوری و پردازش کرده و در اختیار تحلیلگران قرار می‌دهد، تا آن‌ها بتوانند تصمیمات آگاهانه‌تری در زمینه سرمایه‌گذاری بگیرند.
تابلوخوانی
تابلوخوانی به فرآیند تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود در تابلوی معاملات یک نماد گفته می‌شود. این مهارت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با بررسی دقیق تغییرات و تحرکات بازار، رفتار سایر سرمایه‌گذاران را شناسایی کرده و بر اساس آن تصمیمات بهتری در مورد خرید یا فروش سهام اتخاذ کنند.
